ଅଧ୍ୟାୟ 2
ଵଲ୍ଲୀ 3
ଊର୍ଧ୍ଵମୂଲୋଽଵାକ୍ଶାଖ ଏଷୋଽଶ୍ଵତ୍ଥଃ ସନାତନଃ।
ତଦେଵ ଶୁକ୍ରଂ ତଦ୍ ବ୍ରହ୍ମ ତଦେଵାମୃତମୁଚ୍ୟତେ।
ତସ୍ମିଂଲ୍ଲୋଁକାଃ ଶ୍ରିତାଃ ସର୍ଵେ ତଦୁ ନାତ୍ୟେତି କଶ୍ଚନ। ଏତଦ୍ଵୈ ତତ୍ ॥ ॥1॥
ୟଦିଦଂ କିଂ ଚ ଜଗତ୍ସର୍ଵଂ ପ୍ରାଣ ଏଜତି ନିଃସୃତମ୍।
ମହଦ୍ ଭୟଂ-ଵଁଜ୍ରମୁଦ୍ୟତଂ-ୟଁ ଏତଦ୍ଵିଦୁରମୃତାସ୍ତେ ଭଵଂତି ॥ ॥2॥
ଭୟାଦସ୍ୟାଗ୍ନିସ୍ତପତି ଭୟାତ୍ତପତି ସୂର୍ୟଃ।
ଭୟାଦିଂଦ୍ରଶ୍ଚ ଵାୟୁଶ୍ଚ ମୃତ୍ୟୁର୍ଧାଵତି ପଂଚମଃ ॥ ॥3॥
ଇହ ଚେଦଶକଦ୍ବୋଦ୍ଧୁଂ ପ୍ରାକ୍ ଶରୀରସ୍ୟ ଵିସ୍ରସଃ।
ତତଃ ସର୍ଗେଷୁ ଲୋକେଷୁ ଶରୀରତ୍ଵାୟ କଲ୍ପତେ ॥ ॥4॥
ୟଥାଽଽଦର୍ଶେ ତଥାଽଽତ୍ମନି ୟଥା ସ୍ଵପ୍ନେ ତଥା ପିତୃଲୋକେ।
ୟଥାଽପ୍ସୁ ପରୀଵ ଦଦୃଶେ ତଥା ଗଂଧର୍ଵଲୋକେ ଛାୟାତପୟୋରିଵ ବ୍ରହ୍ମଲୋକେ ॥ ॥5॥
ଇଂଦ୍ରିୟାଣାଂ ପୃଥଗ୍ଭାଵମୁଦୟାସ୍ତମୟୌ ଚ ୟତ୍।
ପୃଥଗୁତ୍ପଦ୍ୟମାନାନାଂ ମତ୍ଵା ଧୀରୋ ନ ଶୋଚତି ॥ ॥6॥
ଇଂଦ୍ରିୟେଭ୍ୟଃ ପରଂ ମନୋ ମନସଃ ସତ୍ତ୍ଵମୁତ୍ତମମ୍।
ସତ୍ତ୍ଵାଦଧି ମହାନାତ୍ମା ମହତୋଽଵ୍ୟକ୍ତମୁତ୍ତମମ୍ ॥ ॥7॥
ଅଵ୍ୟକ୍ତାତ୍ତୁ ପରଃ ପୁରୁଷୋ ଵ୍ୟାପକୋଽଲିଂଗ ଏଵ ଚ।
ୟଂ ଜ୍ଞାତ୍ଵା ମୁଚ୍ୟତେ ଜଂତୁରମୃତତ୍ଵଂ ଚ ଗଚ୍ଛତି ॥ ॥8॥
ନ ସଂଦୃଶେ ତିଷ୍ଠତି ରୂପମସ୍ୟ ନ ଚକ୍ଷୁଷା ପଶ୍ୟତି କଶ୍ଚନୈନମ୍।
ହୃଦା ମନୀଷା ମନସାଽଭିକ୍ଲୃପ୍ତୋ ୟ ଏତଦ୍ଵିଦୁରମୃତାସ୍ତେ ଭଵଂତି ॥ ॥9॥
ୟଦା ପଂଚାଵତିଷ୍ଠଂତେ ଜ୍ଞାନାନି ମନସା ସହ।
ବୁଦ୍ଧିଶ୍ଚ ନ ଵିଚେଷ୍ଟତେ ତାମାହୁଃ ପରମାଂ ଗତିମ୍ ॥ ॥10॥
ତାଂ-ୟୋଁଗମିତି ମନ୍ୟଂତେ ସ୍ଥିରାମିଂଦ୍ରିୟଧାରଣାମ୍।
ଅପ୍ରମତ୍ତସ୍ତଦା ଭଵତି ୟୋଗୋ ହି ପ୍ରଭଵାପ୍ୟୟୌ ॥ ॥11॥
ନୈଵ ଵାଚା ନ ମନସା ପ୍ରାପ୍ତୁଂ ଶକ୍ୟୋ ନ ଚକ୍ଷୁଷା।
ଅସ୍ତୀତି ବ୍ରୁଵତୋଽନ୍ୟତ୍ର କଥଂ ତଦୁପଲଭ୍ୟତେ ॥ ॥12॥
ଅସ୍ତୀତ୍ୟେଵୋପଲବ୍ଧଵ୍ୟସ୍ତତ୍ତ୍ଵଭାଵେନ ଚୋଭୟୋଃ।
ଅସ୍ତୀତ୍ୟେଵୋପଲବ୍ଧସ୍ୟ ତତ୍ତ୍ଵଭାଵଃ ପ୍ରସୀଦତି ॥ ॥13॥
ୟଦା ସର୍ଵେ ପ୍ରମୁଚ୍ୟଂତେ କାମା ୟେଽସ୍ୟ ହୃଦି ଶ୍ରିତାଃ।
ଅଥ ମର୍ତ୍ୟୋଽମୃତୋ ଭଵତ୍ୟତ୍ର ବ୍ରହ୍ମ ସମଶ୍ନୁତେ ॥ ॥14॥
ୟଥା ସର୍ଵେ ପ୍ରଭିଦ୍ୟଂତେ ହୃଦୟସ୍ୟେହ ଗ୍ରଂଥୟଃ।
ଅଥ ମର୍ତ୍ୟୋଽମୃତୋ ଭଵତ୍ୟେତାଵଦ୍ଧ୍ୟନୁଶାସନମ୍ ॥ ॥15॥
ଶତଂ ଚୈକା ଚ ହୃଦୟସ୍ୟ ନାଡ୍ୟସ୍ତାସାଂ ମୂର୍ଧାନମଭିନିଃସୃତୈକା।
ତୟୋର୍ଧ୍ଵମାୟନ୍ନମୃତତ୍ଵମେତି ଵିଶ୍ଵଙ୍ଙନ୍ୟା ଉତ୍କ୍ରମଣେ ଭଵଂତି ॥ ॥16॥
ଅଂଗୁଷ୍ଠମାତ୍ରଃ ପୁରୁଷୋଽଂତରାତ୍ମା ସଦା ଜନାନାଂ ହୃଦୟେ ସଂନିଵିଷ୍ଟଃ।
ତଂ ସ୍ଵାଚ୍ଛରୀରାତ୍ପ୍ରଵୃହେନ୍ମୁଂଜାଦିଵେଷୀକାଂ ଧୈର୍ୟେଣ।
ତଂ-ଵିଁଦ୍ୟାଚ୍ଛୁକ୍ରମମୃତଂ ତଂ-ଵିଁଦ୍ୟାଚ୍ଛୁକ୍ରମମୃତମିତି ॥ ॥17॥
ମୃତ୍ୟୁପ୍ରୋକ୍ତାଂ ନଚିକେତୋଽଥ ଲବ୍ଧ୍ଵା ଵିଦ୍ୟାମେତାଂ-ୟୋଁଗଵିଧିଂ ଚ କୃତ୍ସ୍ନମ୍।
ବ୍ରହ୍ମପ୍ରାପ୍ତୋ ଵିରଜୋଽଭୂଦ୍ଵିମୃତ୍ୟୁ ରନ୍ୟୋଽପ୍ୟେଵଂ-ୟୋଁ ଵିଦଧ୍ୟାତ୍ମମେଵ ॥ ॥18॥
