॥ પ્રથમમુંડકે દ્વિતીયઃ ખંડઃ ॥
તદેતત્ સત્યં મંત્રેષુ કર્માણિ કવયો
યાન્યપશ્યંસ્તાનિ ત્રેતાયાં બહુધા સંતતાનિ ।
તાન્યાચરથ નિયતં સત્યકામા એષ વઃ
પંથાઃ સુકૃતસ્ય લોકે ॥ 1॥
યદા લેલાયતે હ્યર્ચિઃ સમિદ્ધે હવ્યવાહને ।
તદાઽઽજ્યભાગાવંતરેણાઽઽહુતીઃ પ્રતિપાદયેત્ ॥ 2॥
યસ્યાગ્નિહોત્રમદર્શમપૌર્ણમાસ-
મચાતુર્માસ્યમનાગ્રયણમતિથિવર્જિતં ચ ।
અહુતમવૈશ્વદેવમવિધિના હુત-
માસપ્તમાંસ્તસ્ય લોકાન્ હિનસ્તિ ॥ 3॥
કાલી કરાલી ચ મનોજવા ચ
સુલોહિતા યા ચ સુધૂમ્રવર્ણા ।
સ્ફુલિંગિની વિશ્વરુચી ચ દેવી
લેલાયમાના ઇતિ સપ્ત જિહ્વાઃ ॥ 4॥
એતેષુ યશ્ચરતે ભ્રાજમાનેષુ યથાકાલં
ચાહુતયો હ્યાદદાયન્ ।
તં નયંત્યેતાઃ સૂર્યસ્ય રશ્મયો યત્ર
દેવાનાં પતિરેકોઽધિવાસઃ ॥ 5॥
એહ્યેહીતિ તમાહુતયઃ સુવર્ચસઃ
સૂર્યસ્ય રશ્મિભિર્યજમાનં વહંતિ ।
પ્રિયાં વાચમભિવદંત્યોઽર્ચયંત્ય
એષ વઃ પુણ્યઃ સુકૃતો બ્રહ્મલોકઃ ॥ 6॥
પ્લવા હ્યેતે અદૃઢા યજ્ઞરૂપા
અષ્ટાદશોક્તમવરં યેષુ કર્મ ।
એતચ્છ્રેયો યેઽભિનંદંતિ મૂઢા
જરામૃત્યું તે પુનરેવાપિ યંતિ ॥ 7॥
અવિદ્યાયામંતરે વર્તમાનાઃ
સ્વયં ધીરાઃ પંડિતં મન્યમાનાઃ ।
જંઘન્યમાનાઃ પરિયંતિ મૂઢા
અંધેનૈવ નીયમાના યથાંધાઃ ॥ 8॥
અવિદ્યાયં બહુધા વર્તમાના વયં
કૃતાર્થા ઇત્યભિમન્યંતિ બાલાઃ ।
યત્ કર્મિણો ન પ્રવેદયંતિ રાગાત્
તેનાતુરાઃ ક્ષીણલોકાશ્ચ્યવંતે ॥ 9॥
ઇષ્ટાપૂર્તં મન્યમાના વરિષ્ઠં
નાન્યચ્છ્રેયો વેદયંતે પ્રમૂઢાઃ ।
નાકસ્ય પૃષ્ઠે તે સુકૃતેઽનુભૂત્વેમં
લોકં હીનતરં વા વિશંતિ ॥ 10॥
તપઃશ્રદ્ધે યે હ્યુપવસંત્યરણ્યે
શાંતા વિદ્વાંસો ભૈક્ષ્યચર્યાં ચરંતઃ ।
સૂર્યદ્વારેણ તે વિરજાઃ પ્રયાંતિ
યત્રામૃતઃ સ પુરુષો હ્યવ્યયાત્મા ॥ 11॥
પરીક્ષ્ય લોકાન્ કર્મચિતાન્ બ્રાહ્મણો
નિર્વેદમાયાન્નાસ્ત્યકૃતઃ કૃતેન ।
તદ્વિજ્ઞાનાર્થં સ ગુરુમેવાભિગચ્છેત્
સમિત્પાણિઃ શ્રોત્રિયં બ્રહ્મનિષ્ઠમ્ ॥ 12॥
તસ્મૈ સ વિદ્વાનુપસન્નાય સમ્યક્
પ્રશાંતચિત્તાય શમાન્વિતાય ।
યેનાક્ષરં પુરુષં વેદ સત્યં પ્રોવાચ
તાં તત્ત્વતો બ્રહ્મવિદ્યામ્ ॥ 13॥
॥ ઇતિ મુંડકોપનિષદિ પ્રથમમુંડકે દ્વિતીયઃ ખંડઃ ॥
Browse Related Categories:
વેદ મંત્રાઃ (87)
- ગણપતિ પ્રાર્થન ઘનપાઠઃ
- ગાયત્રી મંત્રં ઘનપાઠઃ
- શ્રી રુદ્રં લઘુન્યાસમ્
- શ્રી રુદ્રં નમકમ્
- શ્રી રુદ્રં - ચમકપ્રશ્નઃ
- પુરુષ સૂક્તમ્
- શ્રી સૂક્તમ્
- દુર્ગા સૂક્તમ્
- નારાયણ સૂક્તમ્
- મંત્ર પુષ્પમ્
- શાંતિ મંત્રમ્ (દશ શાંતયઃ)
- નિત્ય સંધ્યા વંદનમ્ (કૃષ્ણ યજુર્વેદીય)
- શ્રી ગણપતિ અથર્વ ષીર્ષમ્ (ગણપત્યથર્વષીર્ષોપનિષત્)
- ઈશાવાસ્યોપનિષદ્ (ઈશોપનિષદ્)
- નક્ષત્ર સૂક્તમ્ (નક્ષત્રેષ્ટિ)
- મન્યુ સૂક્તમ્
- મેધા સૂક્તમ્
- વિષ્ણુ સૂક્તમ્
- શિવ પંચામૃત સ્નાનાભિષેકમ્
- યજ્ઞોપવીત ધારણ
- સર્વ દેવતા ગાયત્રી મંત્રાઃ
- તૈત્તિરીય ઉપનિષદ્ - શીક્ષાવલ્લી
- તૈત્તિરીય ઉપનિષદ્ - આનંદવલ્લી
- તૈત્તિરીય ઉપનિષદ્ - ભૃગુવલ્લી
- ભૂ સૂક્તમ્
- નવગ્રહ સૂક્તમ્
- મહાનારાયણ ઉપનિષદ્
- અરુણપ્રશ્નઃ
- શ્રી મહાન્યાસમ્
- સરસ્વતી સૂક્તમ્
- ભાગ્ય સૂક્તમ્
- પવમાન સૂક્તમ્
- નાસદીય સૂક્તમ્
- નવગ્રહ સૂક્તમ્
- પિતૃ સૂક્તમ્
- રાત્રિ સૂક્તમ્
- સર્પ સૂક્તમ્
- હિરણ્ય ગર્ભ સૂક્તમ્
- સાનુસ્વાર પ્રશ્ન (સુન્નાલ પન્નમ્)
- ગો સૂક્તમ્
- ત્રિસુપર્ણમ્
- ચિત્તિ પન્નમ્
- અઘમર્ષણ સૂક્તમ્
- કેન ઉપનિષદ્ - પ્રથમઃ ખંડઃ
- કેન ઉપનિષદ્ - દ્વિતીયઃ ખંડઃ
- કેન ઉપનિષદ્ - તૃતીયઃ ખંડઃ
- કેન ઉપનિષદ્ - ચતુર્થઃ ખંડઃ
- મુંડક ઉપનિષદ્ - પ્રથમ મુંડક, પ્રથમ કાંડઃ
- મુંડક ઉપનિષદ્ - પ્રથમ મુંડક, દ્વિતીય કાંડઃ
- મુંડક ઉપનિષદ્ - દ્વિતીય મુંડક, પ્રથમ કાંડઃ
- મુંડક ઉપનિષદ્ - દ્વિતીય મુંડક, દ્વિતીય કાંડઃ
- મુંડક ઉપનિષદ્ - તૃતીય મુંડક, પ્રથમ કાંડઃ
- મુંડક ઉપનિષદ્ - તૃતીય મુંડક, દ્વિતીય કાંડઃ
- નારાયણ ઉપનિષદ્
- વિશ્વકર્મ સૂક્તમ્
- શ્રી દેવ્યથર્વશીર્ષમ્
- દુર્વા સૂક્તમ્ (મહાનારાયણ ઉપનિષદ્)
- મૃત્તિકા સૂક્તમ્ (મહાનારાયણ ઉપનિષદ્)
- શ્રી દુર્ગા અથર્વશીર્ષમ્
- અગ્નિ સૂક્તમ્ (ઋગ્વેદ)
- ક્રિમિ સંહારક સૂક્તમ્ (યજુર્વેદ)
- નીલા સૂક્તમ્
- વેદ આશીર્વચનમ્
- વેદ સ્વસ્તિ વાચનમ્
- ઐકમત્ય સૂક્તમ્ (ઋગ્વેદ)
- આયુષ્ય સૂક્તમ્
- શ્રદ્ધા સૂક્તમ્
- શ્રી ગણેશ (ગણપતિ) સૂક્તમ્ (ઋગ્વેદ)
- શિવોપાસન મંત્રાઃ
- શાંતિ પંચકમ્
- શુક્લ યજુર્વેદ સંધ્યાવંદનમ્
- માંડૂક્ય ઉપનિષદ્
- ઋગ્વેદ સંધ્યાવંદનમ્
- એકાત્મતા સ્તોત્રમ્
- ભાવનોપનિષદ્
- કઠોપનિષદ્ - અધ્યાય 1, વળ્ળી 1
- કઠોપનિષદ્ - અધ્યાય 1, વળ્ળી 2
- કઠોપનિષદ્ - અધ્યાય 1, વળ્ળી 3
- કઠોપનિષદ્ - અધ્યાય 2, વળ્ળી 1
- કઠોપનિષદ્ - અધ્યાય 2, વળ્ળી 2
- કઠોપનિષદ્ - અધ્યાય 2, વળ્ળી 3
- પ્રશ્નોપનિષદ્ - પ્રથમઃ પ્રશ્નઃ
- પ્રશ્નોપનિષદ્ - દ્વિતીયઃ પ્રશ્નઃ
- પ્રશ્નોપનિષદ્ - ત્રિતીયઃ પ્રશ્નઃ
- પ્રશ્નોપનિષદ્ - ચતુર્થઃ પ્રશ્નઃ
- પ્રશ્નોપનિષદ્ - પંચ પ્રશ્નઃ
- પ્રશ્નોપનિષદ્ - ષષ્ઠઃ પ્રશ્નઃ
ઉપનિષદઃ (34)
- ઈશાવાસ્યોપનિષદ્ (ઈશોપનિષદ્)
- શિવસંકલ્પોપનિષત્ (શિવ સંકલ્પમસ્તુ)
- તૈત્તિરીય ઉપનિષદ્ - શીક્ષાવલ્લી
- તૈત્તિરીય ઉપનિષદ્ - આનંદવલ્લી
- તૈત્તિરીય ઉપનિષદ્ - ભૃગુવલ્લી
- મહાનારાયણ ઉપનિષદ્
- કેન ઉપનિષદ્ - પ્રથમઃ ખંડઃ
- કેન ઉપનિષદ્ - દ્વિતીયઃ ખંડઃ
- કેન ઉપનિષદ્ - તૃતીયઃ ખંડઃ
- કેન ઉપનિષદ્ - ચતુર્થઃ ખંડઃ
- મુંડક ઉપનિષદ્ - પ્રથમ મુંડક, પ્રથમ કાંડઃ
- મુંડક ઉપનિષદ્ - પ્રથમ મુંડક, દ્વિતીય કાંડઃ
- મુંડક ઉપનિષદ્ - દ્વિતીય મુંડક, પ્રથમ કાંડઃ
- મુંડક ઉપનિષદ્ - દ્વિતીય મુંડક, દ્વિતીય કાંડઃ
- મુંડક ઉપનિષદ્ - તૃતીય મુંડક, પ્રથમ કાંડઃ
- મુંડક ઉપનિષદ્ - તૃતીય મુંડક, દ્વિતીય કાંડઃ
- નારાયણ ઉપનિષદ્
- ચાક્ષુષોપનિષદ્ (ચક્ષુષ્મતી વિદ્યા)
- અપરાધ ક્ષમાપણ સ્તોત્રમ્
- શ્રી સૂર્યોપનિષદ્
- માંડૂક્ય ઉપનિષદ્
- ભાવનોપનિષદ્
- કઠોપનિષદ્ - અધ્યાય 1, વળ્ળી 1
- કઠોપનિષદ્ - અધ્યાય 1, વળ્ળી 2
- કઠોપનિષદ્ - અધ્યાય 1, વળ્ળી 3
- કઠોપનિષદ્ - અધ્યાય 2, વળ્ળી 1
- કઠોપનિષદ્ - અધ્યાય 2, વળ્ળી 2
- કઠોપનિષદ્ - અધ્યાય 2, વળ્ળી 3
- પ્રશ્નોપનિષદ્ - પ્રથમઃ પ્રશ્નઃ
- પ્રશ્નોપનિષદ્ - દ્વિતીયઃ પ્રશ્નઃ
- પ્રશ્નોપનિષદ્ - ત્રિતીયઃ પ્રશ્નઃ
- પ્રશ્નોપનિષદ્ - ચતુર્થઃ પ્રશ્નઃ
- પ્રશ્નોપનિષદ્ - પંચ પ્રશ્નઃ
- પ્રશ્નોપનિષદ્ - ષષ્ઠઃ પ્રશ્નઃ
મુંડક ઉપનિષદ્ (6)