atha chaturdashO.adhyaayaH ।
shreebhagavaanuvaacha ।
paraM bhooyaH pravakshhyaami jjhNaanaanaaM jjhNaanamuttamam ।
yajjjhNaatvaa munayaH sarvE paraaM siddhimitO gataaH ॥ 1 ॥
idaM jjhNaanamupaashritya mama saadharmyamaagataaH ।
sargE.api nOpajaayantE pralayE na vyathanti cha ॥ 2 ॥
mama yOnirmahadbrahma tasmingarbhaM dadhaamyaham ।
saMbhavaH sarvabhootaanaaM tatO bhavati bhaarata ॥ 3 ॥
sarvayOnishhu kauntEya moortayaH saMbhavanti yaaH ।
taasaaM brahma mahadyOnirahaM beejapradaH pitaa ॥ 4 ॥
sattvaM rajastama iti guNaaH prakRRitisaMbhavaaH ।
nibadhnanti mahaabaahO dEhE dEhinamavyayam ॥ 5 ॥
tatra sattvaM nirmalatvaatprakaashakamanaamayam ।
sukhasangEna badhnaati jjhNaanasangEna chaanagha ॥ 6 ॥
rajO raagaatmakaM viddhi tRRishhNaasangasamudbhavam ।
tannibadhnaati kauntEya karmasangEna dEhinam ॥ 7 ॥
tamastvajjhNaanajaM viddhi mOhanaM sarvadEhinaam ।
pramaadaalasyanidraabhistannibadhnaati bhaarata ॥ 8 ॥
sattvaM sukhE saMjayati rajaH karmaNi bhaarata ।
jjhNaanamaavRRitya tu tamaH pramaadE saMjayatyuta ॥ 9 ॥
rajastamashchaabhibhooya sattvaM bhavati bhaarata ।
rajaH sattvaM tamashchaiva tamaH sattvaM rajastathaa ॥ 10 ॥
sarvadvaarEshhu dEhE.asminprakaasha upajaayatE ।
jjhNaanaM yadaa tadaa vidyaadvivRRiddhaM sattvamityuta ॥ 11 ॥
lObhaH pravRRittiraarambhaH karmaNaamashamaH spRRihaa ।
rajasyEtaani jaayantE vivRRiddhE bharatarshhabha ॥ 12 ॥
aprakaashO.apravRRittishcha pramaadO mOha Eva cha ।
tamasyEtaani jaayantE vivRRiddhE kurunandana ॥ 13 ॥
yadaa sattvE pravRRiddhE tu pralayaM yaati dEhabhRRit ।
tadOttamavidaaM lOkaanamalaanpratipadyatE ॥ 14 ॥
rajasi pralayaM gatvaa karmasangishhu jaayatE ।
tathaa praleenastamasi mooDhayOnishhu jaayatE ॥ 15 ॥
karmaNaH sukRRitasyaahuH saattvikaM nirmalaM phalam ।
rajasastu phalaM duHkhamajjhNaanaM tamasaH phalam ॥ 16 ॥
sattvaatsaMjaayatE jjhNaanaM rajasO lObha Eva cha ।
pramaadamOhau tamasO bhavatO.ajjhNaanamEva cha ॥ 17 ॥
oordhvaM gachChanti sattvasthaa madhyE tishhThanti raajasaaH ।
jaghanyaguNavRRittisthaa adhO gachChanti taamasaaH ॥ 18 ॥
naanyaM guNEbhyaH kartaaraM yadaa drashhTaanupashyati ।
guNEbhyashcha paraM vEtti madbhaavaM sO.adhigachChati ॥ 19 ॥
guNaanEtaanateetya treendEhee dEhasamudbhavaan ।
janmamRRityujaraaduHkhairvimuktO.amRRitamashnutE ॥ 20 ॥
arjuna uvaacha ।
kairlingaistreenguNaanEtaanateetO bhavati prabhO ।
kimaachaaraH kathaM chaitaaMstreenguNaanativartatE ॥ 21 ॥
shreebhagavaanuvaacha ।
prakaashaM cha pravRRittiM cha mOhamEva cha paaMDava ।
ta dvEshhTi saMpravRRittaani na nivRRittaani kaankshhati ॥ 22 ॥
udaaseenavadaaseenO guNairyO na vichaalyatE ।
guNaa vartanta ityEva yO.avatishhThati nEngatE ॥ 23 ॥
samaduHkhasukhaH svasthaH samalOshhTaashmakaanchanaH ।
tulyapriyaapriyO dheerastulyanindaatmasaMstutiH ॥ 24 ॥
maanaapamaanayOstulyastulyO mitraaripakshhayOH ।
sarvaarambhaparityaagee guNaateetaH sa uchyatE ॥ 25 ॥
maaM cha yO.avyabhichaarENa bhaktiyOgEna sEvatE ।
sa guNaansamateetyaitaanbrahmabhooyaaya kalpatE ॥ 26 ॥
brahmaNO hi pratishhThaahamamRRitasyaavyayasya cha ।
shaashvatasya cha dharmasya sukhasyaikaantikasya cha ॥ 27 ॥
OM tatsaditi shreemadbhagavadgeetaasoopanishhatsu brahmavidyaayaaM yOgashaastrE shreekRRishhNaarjunasaMvaadE
guNatrayavibhaagayOgO naama chaturdashO.adhyaayaH ॥14 ॥
Browse Related Categories: