புருஷ ஸூக்தம்
ஓம் தச்சம் யோராவ்ரு'ணீமஹே | கா3தும் யஜ்ஞாய' | கா3தும் யஜ்ஞப'தயே | தை3வீ'' ஸ்வஸ்திர'ஸ்து நஃ | ஸ்வஸ்திர்மாநு'ஷேப்4யஃ | ஊர்த்4வம் ஜி'கா3து பே4ஷஜம் | ஶம் நோ' அஸ்து த்3விபதே3'' | ஶம் சது'ஷ்பதே3 |
ஓம் ஶாம்திஃ ஶாம்திஃ ஶாந்திஃ' ||
ஸஹஸ்ர'ஶீர்-ஷா புரு'ஷஃ | ஸஹஸ்ராக்ஷஃ ஸஹஸ்ர'பாத் |
ஸ பூ4மி'ம் விஶ்வதோ' வ்ருத்வா | அத்ய'திஷ்ட2த்3த3ஶாம்கு3லம் ||
புரு'ஷ ஏவேத3க்3-ம் ஸர்வம்'' | யத்3பூ4தம் யச்ச ப4வ்யம்'' |
உதாம்ரு'தத்வ ஸ்யேஶா'நஃ | யத3ந்நே'நாதிரோஹ'தி ||
ஏதாவா'நஸ்ய மஹிமா | அதோ ஜ்யாயாக்3'ஶ்ச பூரு'ஷஃ |
பாதோ3''ஸ்ய விஶ்வா' பூ4தாநி' | த்ரிபாத3'ஸ்யாம்ருத'ம் தி3வி ||
த்ரிபாதூ3ர்த்4வ உதை3த்புரு'ஷஃ | பாதோ3''ஸ்யேஹாப4'வாத்புநஃ' |
ததோ விஷ்வங்வ்ய'க்ராமத் | ஸாஶநாநஶநே அபி4 ||
தஸ்மா''த்3விராட#3##ஜாயத | விராஜோ அதி4 பூரு'ஷஃ |
ஸ ஜாதோ அத்ய'ரிச்யத | பஶ்சாத்3-பூ4மிமதோ2' புரஃ ||
யத்புரு'ஷேண ஹவிஷா'' | தே3வா யஜ்ஞமத'ந்வத |
வஸந்தோ அ'ஸ்யாஸீதா3ஜ்யம்'' | க்3ரீஷ்ம இத்4மஶ்ஶரத்4த4விஃ ||
ஸப்தாஸ்யா'ஸந்-பரித4யஃ' | த்ரிஃ ஸப்த ஸமிதஃ4' க்ருதாஃ |
தே3வா யத்3யஜ்ஞம் த'ந்வாநாஃ | அப3'த்4நந்-புரு'ஷம் பஶும் ||
தம் யஜ்ஞம் ப3ர்ஹிஷி ப்ரௌக்ஷந்' | புரு'ஷம் ஜாதம'க்3ரதஃ |
தேந' தே3வா அய'ஜந்த | ஸாத்4யா ருஷ'யஶ்ச யே ||
தஸ்மா''த்3யஜ்ஞாத்2ஸ'ர்வஹுதஃ' | ஸம்ப்4ரு'தம் ப்ருஷதா3ஜ்யம் |
பஶூக்3-ஸ்தாக்3-ஶ்ச'க்ரே வாயவ்யாந்' | ஆரண்யாந்-க்3ராம்யாஶ்ச யே ||
தஸ்மா''த்3யஜ்ஞாத்2ஸ'ர்வஹுதஃ' | ருசஃ ஸாமா'நி ஜஜ்ஞிரே |
ச2ந்தா3க்3'ம்ஸி ஜஜ்ஞிரே தஸ்மா''த் | யஜுஸ்தஸ்மா'தஜ3ாயத ||
தஸ்மாத3ஶ்வா' அஜாயந்த | யே கே சோ'ப4யாத#3##தஃ |
கா3வோ' ஹ ஜஜ்ஞிரே தஸ்மா''த் | தஸ்மா''ஜ்ஜாதா அ'ஜாவயஃ' ||
யத்புரு'ஷம் வ்ய'த3து4ஃ | கதிதா2 வ்ய'கல்பயந் |
முக2ம் கிம'ஸ்ய கௌ பா3ஹூ | காவூரூ பாதா3'வுச்யேதே ||
ப்3ராஹ்மணோ''ஸ்ய முக#2##மாஸீத் | பா3ஹூ ரா'ஜந்யஃ' க்ருதஃ |
ஊரூ தத3'ஸ்ய யத்3வைஶ்யஃ' | பத்3ப்4யாக்3^ம் ஶூத்3ரோ அ'ஜாயதஃ ||
சந்த்3ரமா மந'ஸோ ஜாதஃ | சக்ஷோஃ ஸூர்யோ' அஜாயத |
முகா2தி3ந்த்3ர'ஶ்சாக்3நிஶ்ச' | ப்ராணாத்3வாயுர'ஜாயத ||
நாப்4யா' ஆஸீத3ந்தரி'க்ஷம் | ஶீர்ஷ்ணோ த்3யௌஃ ஸம'வர்தத |
பத்3ப்4யாம் பூ4மிர்தி3ஶஃ ஶ்ரோத்ரா''த் | ததா2' லோகாக்3-ம் அ'கல்பயந் ||
வேதா3ஹமேதம் புரு'ஷம் மஹாந்தம்'' | ஆதி3த்யவ'ர்ணம் தம'ஸஸ்து பாரே |
ஸர்வா'ணி ரூபாணி' விசித்ய தீ4ரஃ' | நாமா'நி க்ருத்வாபி4வத3ந், யதா3ஸ்தே'' ||
தா4தா புரஸ்தாத்3யமு'தா3ஜஹார' | ஶக்ரஃ ப்ரவித்3வாந்-ப்ரதி3ஶஶ்சத'ஸ்ரஃ |
தமேவம் வித்3வாநம்ருத' இஹ ப#4##வதி | நாந்யஃ பந்தா2 அய'நாய வித்3யதே ||
யஜ்ஞேந' யஜ்ஞம'யஜந்த தே3வாஃ | தாநி த4ர்மா'ணி ப்ரத2மாந்யா'ஸந் |
தே ஹ நாக'ம் மஹிமாநஃ' ஸசந்தே | யத்ர பூர்வே' ஸாத்4யாஸ்ஸந்தி' தே3வாஃ ||
அத்3ப்4யஃ ஸம்பூ4'தஃ ப்ருதி2வ்யை ரஸா''ச்ச | விஶ்வக'ர்மணஃ ஸம'வர்ததாதி4' |
தஸ்ய த்வஷ்டா' வித3த4'த்3ரூபமே'தி | தத்புரு'ஷஸ்ய விஶ்வமாஜா'நமக்3ரே'' ||
வேதா3ஹமேதம் புரு'ஷம் மஹாந்தம்'' | ஆதி3த்யவ'ர்ணம் தம'ஸஃ பர'ஸ்தாத் |
தமேவம் வித்3வாநம்ருத' இஹ ப#4##வதி | நாந்யஃ பந்தா2' வித்3யதேய'நாய ||
ப்ரஜாப'திஶ்சரதி க3ர்பே4' அந்தஃ | அஜாய'மாநோ ப3ஹுதா4 விஜா'யதே |
தஸ்ய தீ4ராஃ பரி'ஜாநந்தி யோநிம்'' | மரீ'சீநாம் பத3மி'ச்ச2ந்தி வேத4ஸஃ' ||
யோ தே3வேப்4ய ஆத'பதி | யோ தே3வாநா''ம் புரோஹி'தஃ |
பூர்வோ யோ தே3வேப்4யோ' ஜாதஃ | நமோ' ருசாய ப்3ராஹ்ம'யே ||
ருச'ம் ப்3ராஹ்மம் ஜநய'ந்தஃ | தே3வா அக்3ரே தத#3##ப்3ருவந் |
யஸ்த்வைவம் ப்3ரா''ஹ்மணோ வித்3யாத் | தஸ்ய' தே3வா அஸந் வஶே'' ||
ஹ்ரீஶ்ச' தே லக்ஷ்மீஶ்ச பத்ந்யௌ'' | அஹோராத்ரே பார்ஶ்வே |
நக்ஷ'த்ராணி ரூபம் | அஶ்விநௌ வ்யாத்தம்'' |
இஷ்டம் ம'நிஷாண | அமும் ம'நிஷாண | ஸர்வ'ம் மநிஷாண ||
தச்சம் யோராவ்ரு'ணீமஹே | கா3தும் யஜ்ஞாய' | கா3தும் யஜ்ஞப'தயே | தை3வீ'' ஸ்வஸ்திர'ஸ்து நஃ | ஸ்வஸ்திர்மாநு'ஷேப்4யஃ | ஊர்த்4வம் ஜி'கா3து பே4ஷஜம் | ஶம் நோ' அஸ்து த்3விபதே3'' | ஶம் சது'ஷ்பதே3 |
ஓம் ஶாம்திஃ ஶாம்திஃ ஶாந்திஃ' ||