ശിവ മഹിമ്നാ സ്തോത്രമ്
അഥ ശ്രീ ശിവമഹിമ്നസ്തോത്രമ് ||
മഹിമ്നഃ പാരം തേ പരമവിദുഷോ യദ്യസദൃശീ
സ്തുതിര്ബ്രഹ്മാദീനാമപി തദവസന്നാസ്ത്വയി ഗിരഃ |
അഥാഽവാച്യഃ സര്വഃ സ്വമതിപരിണാമാവധി ഗൃണന്
മമാപ്യേഷ സ്തോത്രേ ഹര നിരപവാദഃ പരികരഃ || 1 ||
അതീതഃ പംഥാനം തവ ച മഹിമാ വാങ്മനസയോഃ
അതദ്വ്യാവൃത്ത്യാ യം ചകിതമഭിധത്തേ ശ്രുതിരപി |
സ കസ്യ സ്തോതവ്യഃ കതിവിധഗുണഃ കസ്യ വിഷയഃ
പദേ ത്വര്വാചീനേ പതതി ന മനഃ കസ്യ ന വചഃ || 2 ||
മധുസ്ഫീതാ വാചഃ പരമമമൃതം നിര്മിതവതഃ
തവ ബ്രഹ്മന്^^ കിം വാഗപി സുരഗുരോര്വിസ്മയപദമ് |
മമ ത്വേതാം വാണീം ഗുണകഥനപുണ്യേന ഭവതഃ
പുനാമീത്യര്ഥേഽസ്മിന് പുരമഥന ബുദ്ധിര്വ്യവസിതാ || 3 ||
തവൈശ്വര്യം യത്തജ്ജഗദുദയരക്ഷാപ്രലയകൃത്
ത്രയീവസ്തു വ്യസ്തം തിസ്രുഷു ഗുണഭിന്നാസു തനുഷു |
അഭവ്യാനാമസ്മിന് വരദ രമണീയാമരമണീം
വിഹംതും വ്യാക്രോശീം വിദധത ഇഹൈകേ ജഡധിയഃ || 4 ||
കിമീഹഃ കിംകായഃ സ ഖലു കിമുപായസ്ത്രിഭുവനം
കിമാധാരോ ധാതാ സൃജതി കിമുപാദാന ഇതി ച |
അതര്ക്യൈശ്വര്യേ ത്വയ്യനവസര ദുഃസ്ഥോ ഹതധിയഃ
കുതര്കോഽയം കാംശ്ചിത് മുഖരയതി മോഹായ ജഗതഃ || 5 ||
അജന്മാനോ ലോകാഃ കിമവയവവംതോഽപി ജഗതാം
അധിഷ്ഠാതാരം കിം ഭവവിധിരനാദൃത്യ ഭവതി |
അനീശോ വാ കുര്യാദ് ഭുവനജനനേ കഃ പരികരോ
യതോ മംദാസ്ത്വാം പ്രത്യമരവര സംശേരത ഇമേ || 6 ||
ത്രയീ സാംഖ്യം യോഗഃ പശുപതിമതം വൈഷ്ണവമിതി
പ്രഭിന്നേ പ്രസ്ഥാനേ പരമിദമദഃ പഥ്യമിതി ച |
രുചീനാം വൈചിത്ര്യാദൃജുകുടില നാനാപഥജുഷാം
നൃണാമേകോ ഗമ്യസ്ത്വമസി പയസാമര്ണവ ഇവ || 7 ||
മഹോക്ഷഃ ഖട്വാംഗം പരശുരജിനം ഭസ്മ ഫണിനഃ
കപാലം ചേതീയത്തവ വരദ തംത്രോപകരണമ് |
സുരാസ്താം താമൃദ്ധിം ദധതി തു ഭവദ്ഭൂപ്രണിഹിതാം
ന ഹി സ്വാത്മാരാമം വിഷയമൃഗതൃഷ്ണാ ഭ്രമയതി || 8 ||
ധ്രുവം കശ്ചിത് സര്വം സകലമപരസ്ത്വധ്രുവമിദം
പരോ ധ്രൌവ്യാഽധ്രൌവ്യേ ജഗതി ഗദതി വ്യസ്തവിഷയേ |
സമസ്തേഽപ്യേതസ്മിന് പുരമഥന തൈര്വിസ്മിത ഇവ
സ്തുവന്^^ ജിഹ്രേമി ത്വാം ന ഖലു നനു ധൃഷ്ടാ മുഖരതാ || 9 ||
തവൈശ്വര്യം യത്നാദ് യദുപരി വിരിംചിര്ഹരിരധഃ
പരിച്ഛേതും യാതാവനലമനലസ്കംധവപുഷഃ |
തതോ ഭക്തിശ്രദ്ധാ-ഭരഗുരു-ഗൃണദ്ഭ്യാം ഗിരിശ യത്
സ്വയം തസ്ഥേ താഭ്യാം തവ കിമനുവൃത്തിര്ന ഫലതി || 10 ||
അയത്നാദാസാദ്യ ത്രിഭുവനമവൈരവ്യതികരം
ദശാസ്യോ യദ്ബാഹൂനഭൃത രണകംഡൂ-പരവശാന് |
ശിരഃപദ്മശ്രേണീ-രചിതചരണാംഭോരുഹ-ബലേഃ
സ്ഥിരായാസ്ത്വദ്ഭക്തേസ്ത്രിപുരഹര വിസ്ഫൂര്ജിതമിദമ് || 11 ||
അമുഷ്യ ത്വത്സേവാ-സമധിഗതസാരം ഭുജവനം
ബലാത് കൈലാസേഽപി ത്വദധിവസതൌ വിക്രമയതഃ |
അലഭ്യാ പാതാലേഽപ്യലസചലിതാംഗുഷ്ഠശിരസി
പ്രതിഷ്ഠാ ത്വയ്യാസീദ് ധ്രുവമുപചിതോ മുഹ്യതി ഖലഃ || 12 ||
യദൃദ്ധിം സുത്രാമ്ണോ വരദ പരമോച്ചൈരപി സതീം
അധശ്ചക്രേ ബാണഃ പരിജനവിധേയത്രിഭുവനഃ |
ന തച്ചിത്രം തസ്മിന് വരിവസിതരി ത്വച്ചരണയോഃ
ന കസ്യാപ്യുന്നത്യൈ ഭവതി ശിരസസ്ത്വയ്യവനതിഃ || 13 ||
അകാംഡ-ബ്രഹ്മാംഡ-ക്ഷയചകിത-ദേവാസുരകൃപാ
വിധേയസ്യാഽഽസീദ്^^ യസ്ത്രിനയന വിഷം സംഹൃതവതഃ |
സ കല്മാഷഃ കംഠേ തവ ന കുരുതേ ന ശ്രിയമഹോ
വികാരോഽപി ശ്ലാഘോ ഭുവന-ഭയ- ഭംഗ- വ്യസനിനഃ || 14 ||
അസിദ്ധാര്ഥാ നൈവ ക്വചിദപി സദേവാസുരനരേ
നിവര്തംതേ നിത്യം ജഗതി ജയിനോ യസ്യ വിശിഖാഃ |
സ പശ്യന്നീശ ത്വാമിതരസുരസാധാരണമഭൂത്
സ്മരഃ സ്മര്തവ്യാത്മാ ന ഹി വശിഷു പഥ്യഃ പരിഭവഃ || 15 ||
മഹീ പാദാഘ്താദ് വ്രജതി സഹസാ സംശയപദം
പദം വിഷ്ണോര്ഭ്രാമ്യദ് ഭുജ-പരിഘ്-രുഗ്ണ-ഗ്രഹ- ഗണമ് |
മുഹുര്ദ്യൌര്ദൌസ്ഥ്യം യാത്യനിഭൃത-ജടാ-താഡിത-തടാ
ജഗദ്രക്ഷായൈ ത്വം നടസി നനു വാമൈവ വിഭുതാ || 16 ||
വിയദ്വ്യാപീ താരാ-ഗണ-ഗുണിത-ഫേനോദ്ഗമ-രുചിഃ
പ്രവാഹോ വാരാം യഃ പൃഷതലഘ്ദൃഷ്ടഃ ശിരസി തേ |
ജഗദ്ദ്വീപാകാരം ജലധിവലയം തേന കൃതമിതി
അനേനൈവോന്നേയം ധൃതമഹിമ ദിവ്യം തവ വപുഃ || 17 ||
രഥഃ ക്ഷോണീ യംതാ ശതധൃതിരഗേംദ്രോ ധനുരഥോ
രഥാംഗേ ചംദ്രാര്കൌ രഥ-ചരണ-പാണിഃ ശര ഇതി |
ദിധക്ഷോസ്തേ കോഽയം ത്രിപുരതൃണമാഡംബര-വിധിഃ
വിധേയൈഃ ക്രീഡംത്യോ ന ഖലു പരതംത്രാഃ പ്രഭുധിയഃ || 18 ||
ഹരിസ്തേ സാഹസ്രം കമല ബലിമാധായ പദയോഃ
യദേകോനേ തസ്മിന്^^ നിജമുദഹരന്നേത്രകമലമ് |
ഗതോ ഭക്ത്യുദ്രേകഃ പരിണതിമസൌ ചക്രവപുഷഃ
ത്രയാണാം രക്ഷായൈ ത്രിപുരഹര ജാഗര്തി ജഗതാമ് || 19 ||
ക്രതൌ സുപ്തേ ജാഗ്രത്^^ ത്വമസി ഫലയോഗേ ക്രതുമതാം
ക്വ കര്മ പ്രധ്വസ്തം ഫലതി പുരുഷാരാധനമൃതേ |
അതസ്ത്വാം സംപ്രേക്ഷ്യ ക്രതുഷു ഫലദാന-പ്രതിഭുവം
ശ്രുതൌ ശ്രദ്ധാം ബധ്വാ ദൃഢപരികരഃ കര്മസു ജനഃ || 20 ||
ക്രിയാദക്ഷോ ദക്ഷഃ ക്രതുപതിരധീശസ്തനുഭൃതാം
ഋഷീണാമാര്ത്വിജ്യം ശരണദ സദസ്യാഃ സുര-ഗണാഃ |
ക്രതുഭ്രംശസ്ത്വത്തഃ ക്രതുഫല-വിധാന-വ്യസനിനഃ
ധ്രുവം കര്തുഃ ശ്രദ്ധാ-വിധുരമഭിചാരായ ഹി മഖാഃ || 21 ||
പ്രജാനാഥം നാഥ പ്രസഭമഭികം സ്വാം ദുഹിതരം
ഗതം രോഹിദ്^^ ഭൂതാം രിരമയിഷുമൃഷ്യസ്യ വപുഷാ |
ധനുഷ്പാണേര്യാതം ദിവമപി സപത്രാകൃതമമും
ത്രസംതം തേഽദ്യാപി ത്യജതി ന മൃഗവ്യാധരഭസഃ || 22 ||
സ്വലാവണ്യാശംസാ ധൃതധനുഷമഹ്നായ തൃണവത്
പുരഃ പ്ലുഷ്ടം ദൃഷ്ട്വാ പുരമഥന പുഷ്പായുധമപി |
യദി സ്ത്രൈണം ദേവീ യമനിരത-ദേഹാര്ധ-ഘ്ടനാത്
അവൈതി ത്വാമദ്ധാ ബത വരദ മുഗ്ധാ യുവതയഃ || 23 ||
ശ്മശാനേഷ്വാക്രീഡാ സ്മരഹര പിശാചാഃ സഹചരാഃ
ചിതാ-ഭസ്മാലേപഃ സ്രഗപി നൃകരോടീ-പരികരഃ |
അമംഗല്യം ശീലം തവ ഭവതു നാമൈവമഖിലം
തഥാപി സ്മര്തൄണാം വരദ പരമം മംഗലമസി || 24 ||
മനഃ പ്രത്യക്ചിത്തേ സവിധമവിധായാത്ത-മരുതഃ
പ്രഹൃഷ്യദ്രോമാണഃ പ്രമദ-സലിലോത്സംഗതി-ദൃശഃ |
യദാലോക്യാഹ്ലാദം ഹ്രദ ഇവ നിമജ്യാമൃതമയേ
ദധത്യംതസ്തത്ത്വം കിമപി യമിനസ്തത് കില ഭവാന് || 25 ||
ത്വമര്കസ്ത്വം സോമസ്ത്വമസി പവനസ്ത്വം ഹുതവഹഃ
ത്വമാപസ്ത്വം വ്യോമ ത്വമു ധരണിരാത്മാ ത്വമിതി ച |
പരിച്ഛിന്നാമേവം ത്വയി പരിണതാ ബിഭ്രതി ഗിരം
ന വിദ്മസ്തത്തത്ത്വം വയമിഹ തു യത് ത്വം ന ഭവസി || 26 ||
ത്രയീം തിസ്രോ വൃത്തീസ്ത്രിഭുവനമഥോ ത്രീനപി സുരാന്
അകാരാദ്യൈര്വര്ണൈസ്ത്രിഭിരഭിദധത് തീര്ണവികൃതി |
തുരീയം തേ ധാമ ധ്വനിഭിരവരുംധാനമണുഭിഃ
സമസ്തം വ്യസ്തം ത്വാം ശരണദ ഗൃണാത്യോമിതി പദമ് || 27 ||
ഭവഃ ശര്വോ രുദ്രഃ പശുപതിരഥോഗ്രഃ സഹമഹാന്
തഥാ ഭീമേശാനാവിതി യദഭിധാനാഷ്ടകമിദമ് |
അമുഷ്മിന് പ്രത്യേകം പ്രവിചരതി ദേവ ശ്രുതിരപി
പ്രിയായാസ്മൈധാമ്നേ പ്രണിഹിത-നമസ്യോഽസ്മി ഭവതേ || 28 ||
നമോ നേദിഷ്ഠായ പ്രിയദവ ദവിഷ്ഠായ ച നമഃ
നമഃ ക്ഷോദിഷ്ഠായ സ്മരഹര മഹിഷ്ഠായ ച നമഃ |
നമോ വര്ഷിഷ്ഠായ ത്രിനയന യവിഷ്ഠായ ച നമഃ
നമഃ സര്വസ്മൈ തേ തദിദമതിസര്വായ ച നമഃ || 29 ||
ബഹുല-രജസേ വിശ്വോത്പത്തൌ ഭവായ നമോ നമഃ
പ്രബല-തമസേ തത് സംഹാരേ ഹരായ നമോ നമഃ |
ജന-സുഖകൃതേ സത്ത്വോദ്രിക്തൌ മൃഡായ നമോ നമഃ
പ്രമഹസി പദേ നിസ്ത്രൈഗുണ്യേ ശിവായ നമോ നമഃ || 30 ||
കൃശ-പരിണതി-ചേതഃ ക്ലേശവശ്യം ക്വ ചേദം ക്വ ച തവ ഗുണ-സീമോല്ലംഘ്നീ ശശ്വദൃദ്ധിഃ |
ഇതി ചകിതമമംദീകൃത്യ മാം ഭക്തിരാധാദ് വരദ ചരണയോസ്തേ വാക്യ-പുഷ്പോപഹാരമ് || 31 ||
അസിത-ഗിരി-സമം സ്യാത് കജ്ജലം സിംധു-പാത്രേ സുര-തരുവര-ശാഖാ ലേഖനീ പത്രമുര്വീ |
ലിഖതി യദി ഗൃഹീത്വാ ശാരദാ സര്വകാലം തദപി തവ ഗുണാനാമീശ പാരം ന യാതി || 32 ||
അസുര-സുര-മുനീംദ്രൈരര്ചിതസ്യേംദു-മൌലേഃ ഗ്രഥിത-ഗുണമഹിമ്നോ നിര്ഗുണസ്യേശ്വരസ്യ |
സകല-ഗണ-വരിഷ്ഠഃ പുഷ്പദംതാഭിധാനഃ രുചിരമലഘ്വൃത്തൈഃ സ്തോത്രമേതച്ചകാര || 33 ||
അഹരഹരനവദ്യം ധൂര്ജടേഃ സ്തോത്രമേതത് പഠതി പരമഭക്ത്യാ ശുദ്ധ-ചിത്തഃ പുമാന് യഃ |
സ ഭവതി ശിവലോകേ രുദ്രതുല്യസ്തഥാഽത്ര പ്രചുരതര-ധനായുഃ പുത്രവാന് കീര്തിമാംശ്ച || 34 ||
മഹേശാന്നാപരോ ദേവോ മഹിമ്നോ നാപരാ സ്തുതിഃ |
അഘ്രാന്നാപരോ മംത്രോ നാസ്തി തത്ത്വം ഗുരോഃ പരമ് || 35 ||
ദീക്ഷാ ദാനം തപസ്തീര്ഥം ജ്ഞാനം യാഗാദികാഃ ക്രിയാഃ |
മഹിമ്നസ്തവ പാഠസ്യ കലാം നാര്ഹംതി ഷോഡശീമ് || 36 ||
കുസുമദശന-നാമാ സര്വ-ഗംധര്വ-രാജഃ
ശശിധരവര-മൌലേര്ദേവദേവസ്യ ദാസഃ |
സ ഖലു നിജ-മഹിമ്നോ ഭ്രഷ്ട ഏവാസ്യ രോഷാത്
സ്തവനമിദമകാര്ഷീദ് ദിവ്യ-ദിവ്യം മഹിമ്നഃ || 37 ||
സുരഗുരുമഭിപൂജ്യ സ്വര്ഗ-മോക്ഷൈക-ഹേതും
പഠതി യദി മനുഷ്യഃ പ്രാംജലിര്നാന്യ-ചേതാഃ |
വ്രജതി ശിവ-സമീപം കിന്നരൈഃ സ്തൂയമാനഃ
സ്തവനമിദമമോഘം പുഷ്പദംതപ്രണീതമ് || 38 ||
ആസമാപ്തമിദം സ്തോത്രം പുണ്യം ഗംധര്വ-ഭാഷിതമ് |
അനൌപമ്യം മനോഹാരി സര്വമീശ്വരവര്ണനമ് || 39 ||
ഇത്യേഷാ വാങ്മയീ പൂജാ ശ്രീമച്ഛംകര-പാദയോഃ |
അര്പിതാ തേന ദേവേശഃ പ്രീയതാം മേ സദാശിവഃ || 40 ||
തവ തത്ത്വം ന ജാനാമി കീദൃശോഽസി മഹേശ്വര |
യാദൃശോഽസി മഹാദേവ താദൃശായ നമോ നമഃ || 41 ||
ഏകകാലം ദ്വികാലം വാ ത്രികാലം യഃ പഠേന്നരഃ |
സര്വപാപ-വിനിര്മുക്തഃ ശിവ ലോകേ മഹീയതേ || 42 ||
ശ്രീ പുഷ്പദംത-മുഖ-പംകജ-നിര്ഗതേന
സ്തോത്രേണ കില്ബിഷ-ഹരേണ ഹര-പ്രിയേണ |
കംഠസ്ഥിതേന പഠിതേന സമാഹിതേന
സുപ്രീണിതോ ഭവതി ഭൂതപതിര്മഹേശഃ || 43 ||
|| ഇതി ശ്രീ പുഷ്പദംത വിരചിതം ശിവമഹിമ്നഃ സ്തോത്രം സമാപ്തമ് ||