શ્રીમદ્ ભગવદ્ ગીત સપ્તદશોઽધ્યાયઃ
અથ સપ્તદશોઽધ્યાયઃ |
અર્જુન ઉવાચ |
યે શાસ્ત્રવિધિમુત્સૃજ્ય યજંતે શ્રદ્ધયાન્વિતાઃ |
તેષાં નિષ્ઠા તુ કા કૃષ્ણ સત્ત્વમાહો રજસ્તમઃ || 1 ||
શ્રીભગવાનુવાચ |
ત્રિવિધા ભવતિ શ્રદ્ધા દેહિનાં સા સ્વભાવજા |
સાત્ત્વિકી રાજસી ચૈવ તામસી ચેતિ તાં શૃણુ || 2 ||
સત્ત્વાનુરૂપા સર્વસ્ય શ્રદ્ધા ભવતિ ભારત |
શ્રદ્ધામયોઽયં પુરુષો યો યચ્છ્રદ્ધઃ સ એવ સઃ || 3 ||
યજંતે સાત્ત્વિકા દેવાન્યક્ષરક્ષાંસિ રાજસાઃ |
પ્રેતાન્ભૂતગણાંશ્ચાન્યે યજંતે તામસા જનાઃ || 4 ||
અશાસ્ત્રવિહિતં ઘ્રં તપ્યંતે યે તપો જનાઃ |
દંભાહંકારસંયુક્તાઃ કામરાગબલાન્વિતાઃ || 5 ||
કર્ષયંતઃ શરીરસ્થં ભૂતગ્રામમચેતસઃ |
માં ચૈવાંતઃશરીરસ્થં તાન્વિદ્ધ્યાસુરનિશ્ચયાન્ || 6 ||
આહારસ્ત્વપિ સર્વસ્ય ત્રિવિધો ભવતિ પ્રિયઃ |
યજ્ઞસ્તપસ્તથા દાનં તેષાં ભેદમિમં શૃણુ || 7 ||
આયુઃસત્ત્વબલારોગ્યસુખપ્રીતિવિવર્ધનાઃ |
રસ્યાઃ સ્નિગ્ધાઃ સ્થિરા હૃદ્યા આહારાઃ સાત્ત્વિકપ્રિયાઃ || 8 ||
કટ્વમ્લલવણાત્યુષ્ણતીક્ષ્ણરૂક્ષવિદાહિનઃ |
આહારા રાજસસ્યેષ્ટા દુઃખશોકામયપ્રદાઃ || 9 ||
યાતયામં ગતરસં પૂતિ પર્યુષિતં ચ યત્ |
ઉચ્છિષ્ટમપિ ચામેધ્યં ભોજનં તામસપ્રિયમ્ || 10 ||
અફલાકાંક્ષિભિર્યજ્ઞો વિધિદૃષ્ટો ય ઇજ્યતે |
યષ્ટવ્યમેવેતિ મનઃ સમાધાય સ સાત્ત્વિકઃ || 11 ||
અભિસંધાય તુ ફલં દંભાર્થમપિ ચૈવ યત્ |
ઇજ્યતે ભરતશ્રેષ્ઠ તં યજ્ઞં વિદ્ધિ રાજસમ્ || 12 ||
વિધિહીનમસૃષ્ટાન્નં મંત્રહીનમદક્ષિણમ્ |
શ્રદ્ધાવિરહિતં યજ્ઞં તામસં પરિચક્ષતે || 13 ||
દેવદ્વિજગુરુપ્રાજ્ઞપૂજનં શૌચમાર્જવમ્ |
બ્રહ્મચર્યમહિંસા ચ શારીરં તપ ઉચ્યતે || 14 ||
અનુદ્વેગકરં વાક્યં સત્યં પ્રિયહિતં ચ યત્ |
સ્વાધ્યાયાભ્યસનં ચૈવ વાઙ્મયં તપ ઉચ્યતે || 15 ||
મનઃ પ્રસાદઃ સૌમ્યત્વં મૌનમાત્મવિનિગ્રહઃ |
ભાવસંશુદ્ધિરિત્યેતત્તપો માનસમુચ્યતે || 16 ||
શ્રદ્ધયા પરયા તપ્તં તપસ્તત્ત્રિવિધં નરૈઃ |
અફલાકાંક્ષિભિર્યુક્તૈઃ સાત્ત્વિકં પરિચક્ષતે || 17 ||
સત્કારમાનપૂજાર્થં તપો દંભેન ચૈવ યત્ |
ક્રિયતે તદિહ પ્રોક્તં રાજસં ચલમધ્રુવમ્ || 18 ||
મૂઢગ્રાહેણાત્મનો યત્પીડયા ક્રિયતે તપઃ |
પરસ્યોત્સાદનાર્થં વા તત્તામસમુદાહૃતમ્ || 19 ||
દાતવ્યમિતિ યદ્દાનં દીયતેઽનુપકારિણે |
દેશે કાલે ચ પાત્રે ચ તદ્દાનં સાત્ત્વિકં સ્મૃતમ્ || 20 ||
યત્તુ પ્રત્ત્યુપકારાર્થં ફલમુદ્દિશ્ય વા પુનઃ |
દીયતે ચ પરિક્લિષ્ટં તદ્દાનં રાજસં સ્મૃતમ્ || 21 ||
અદેશકાલે યદ્દાનમપાત્રેભ્યશ્ચ દીયતે |
અસત્કૃતમવજ્ઞાતં તત્તામસમુદાહૃતમ્ || 22 ||
ઓં તત્સદિતિ નિર્દેશો બ્રહ્મણસ્ત્રિવિધઃ સ્મૃતઃ |
બ્રાહ્મણાસ્તેન વેદાશ્ચ યજ્ઞાશ્ચ વિહિતાઃ પુરા || 23 ||
તસ્માદોમિત્યુદાહૃત્ય યજ્ઞદાનતપઃક્રિયાઃ |
પ્રવર્તંતે વિધાનોક્તાઃ સતતં બ્રહ્મવાદિનામ્ || 24 ||
તદિત્યનભિસંધાય ફલં યજ્ઞતપઃક્રિયાઃ |
દાનક્રિયાશ્ચ વિવિધાઃ ક્રિયંતે મોક્ષકાંક્ષિભિઃ || 25 ||
સદ્ભાવે સાધુભાવે ચ સદિત્યેતત્પ્રયુજ્યતે |
પ્રશસ્તે કર્મણિ તથા સચ્છબ્દઃ પાર્થ યુજ્યતે || 26 ||
યજ્ઞે તપસિ દાને ચ સ્થિતિઃ સદિતિ ચોચ્યતે |
કર્મ ચૈવ તદર્થીયં સદિત્યેવાભિધીયતે || 27 ||
અશ્રદ્ધયા હુતં દત્તં તપસ્તપ્તં કૃતં ચ યત્ |
અસદિત્યુચ્યતે પાર્થ ન ચ તત્પ્રેપ્ય નો ઇહ || 28 ||
ઓં તત્સદિતિ શ્રીમદ્ભગવદ્ગીતાસૂપનિષત્સુ બ્રહ્મવિદ્યાયાં યોગશાસ્ત્રે શ્રીકૃષ્ણાર્જુનસંવાદે
શ્રદ્ધાત્રયવિભાગયોગો નામ સપ્તદશોઽધ્યાયઃ ||17 ||