મૂક પંચ શતિ 3 - સ્તુતિ શતકમ્
પાંડિત્યં પરમેશ્વરિ સ્તુતિવિધૌ નૈવાશ્રયંતે ગિરાં
વૈરિંચાન્યપિ ગુંફનાનિ વિગલદ્ગર્વાણિ શર્વાણિ તે |
સ્તોતું ત્વાં પરિફુલ્લનીલનલિનશ્યામાક્ષિ કામાક્ષિ માં
વાચાલીકુરુતે તથાપિ નિતરાં ત્વત્પાદસેવાદરઃ ||1||
તાપિંછસ્તબકત્વિષે તનુભૃતાં દારિદ્ર્યમુદ્રાદ્વિષે
સંસારાખ્યતમોમુષે પુરરિપોર્વામાંકસીમાજુષે |
કંપાતીરમુપેયુષે કવયતાં જિહ્વાકુટીં જગ્મુષે
વિશ્વત્રાણપુષે નમોઽસ્તુ સતતં તસ્મૈ પરંજ્યોતિષે ||2||
યે સંધ્યારુણયંતિ શંકરજટાકાંતારચન્રાર્ભકં
સિંદૂરંતિ ચ યે પુરંદરવધૂસીમંતસીમાંતરે |
પુણ્યં યે પરિપક્કયંતિ ભજતાં કાંચીપુરે મામમી
પાયાસુઃ પરમેશ્વરપ્રણયિનીપાદોદ્ભવાઃ પાંસવઃ ||3||
કામાડંબરપૂરયા શશિરુચા કમ્રસ્મિતાનાં ત્વિષા
કામારેરનુરાગસિંધુમધિકં કલ્લોલિતં તન્વતી |
કામાક્ષીતિ સમસ્તસજ્જનનુતા કલ્યાણદાત્રી નૃણાં
કારુણ્યાકુલમાનસા ભગવતી કંપાતટે જૃંભતે ||4||
કામાક્ષીણપરાક્રમપ્રકટનં સંભાવયંતી દૃશા
શ્યામા ક્ષીરસહોદરસ્મિતરુચિપ્રક્ષાલિતાશાંતરા |
કામાક્ષીજનમૌલિભૂષણમણિર્વાચાં પરા દેવતા
કામાક્ષીતિ વિભાતિ કાપિ કરુણા કંપાતટિન્યાસ્તટે ||5||
શ્યામા કાચન ચંદ્રિકા ત્રિભુવને પુણ્યાત્મનામાનને
સીમાશૂન્યકવિત્વવર્ષજનની યા કાપિ કાદંબિની |
મારારાતિમનોવિમોહનવિધૌ કાચિતત્તમઃકંદલી
કામાક્ષ્યાઃ કરુણાકટાક્ષલહરી કામાય મે કલ્પતામ્ ||6||
પ્રૌઢધ્વાંતકદંબકે કુમુદિનીપુણ્યાંકુરં દર્શયન્
જ્યોત્સ્નાસંગમનેઽપિ કોકમિથુનં મિશ્રં સમુદ્ભાવયન્ |
કાલિંદીલહરીદશાં પ્રકટયન્કમ્રાં નભસ્યદ્ભુતાં
કશ્ચિન્નેત્રમહોત્સવો વિજયતે કાંચીપુરે શૂલિનઃ ||7||
તંદ્રાહીનતમાલનીલસુષમૈસ્તારુણ્યલીલાગૃહૈઃ
તારાનાથકિશોરલાંછિતકચૈસ્તામ્રારવિંદેક્ષણૈઃ |
માતઃ સંશ્રયતાં મનો મનસિજપ્રાગલ્ભ્યનાડિંધમૈઃ
કંપાતીરચરૈર્ઘનસ્તનભરૈઃ પુણ્યાંકરૈઃ શાંકરૈઃ ||8||
નિત્યં નિશ્ચલતામુપેત્ય મરુતાં રક્ષાવિધિં પુષ્ણતી
તેજસ્સંચયપાટવેન કિરણાનુષ્ણદ્યુતેર્મુષ્ણતી |
કાંચીમધ્યગતાપિ દીપ્તિજનની વિશ્વાંતરે જૃંભતે
કાચિચ્ચિત્રમહો સ્મૃતાપિ તમસાં નિર્વાપિકા દીપિકા ||9||
કાંતૈઃ કેશરુચાં ચયૈર્ભ્રમરિતં મંદસ્મિતૈઃ પુષ્પિતં
કાંત્યા પલ્લવિતં પદાંબુરુહયોર્નેત્રત્વિષા પત્રિતમ્ |
કંપાતીરવનાંતરં વિદધતી કલ્યાણજન્મસ્થલી
કાંચીમધ્યમહામણિર્વિજયતે કાચિત્કૃપાકંદલી ||10||
રાકાચંદ્રસમાનકાંતિવદના નાકાધિરાજસ્તુતા
મૂકાનામપિ કુર્વતી સુરધનીનીકાશવાગ્વૈભવમ્ |
શ્રીકાંચીનગરીવિહારરસિકા શોકાપહંત્રી સતામ્
એકા પુણ્યપરંપરા પશુપતેરાકારિણી રાજતે ||11||
જાતા શીતલશૈલતઃ સુકૃતિનાં દૃશ્યા પરં દેહિનાં
લોકાનાં ક્ષણમાત્રસંસ્મરણતઃ સંતાપવિચ્છેદિની |
આશ્ચર્યં બહુ ખેલનં વિતનુતે નૈશ્ચલ્યમાબિભ્રતી
કંપાયાસ્તટસીમ્નિ કાપિ તટિની કારુણ્યપાથોમયી ||12||
ઐક્યં યેન વિરચ્યતે હરતનૌ દંભાવપુંભાવુકે
રેખા યત્કચસીમ્નિ શેખરદશાં નૈશાકરી ગાહતે |
ઔન્નત્યં મુહુરેતિ યેન સ મહાન્મેનાસખઃ સાનુમાન્
કંપાતીરવિહારિણા સશરણાસ્તેનૈવ ધામ્ના વયમ્ ||13||
અક્ષ્ણોશ્ચ સ્તનયોઃ શ્રિયા શ્રવણયોર્બાહ્વોશ્ચ મૂલં સ્પૃશન્
ઉત્તંસેન મુખેન ચ પ્રતિદિનં દ્રુહ્યન્પયોજન્મને |
માધુર્યેણ ગિરાં ગતેન મૃદુના હંસાંગનાં હ્રેપયન્
કાંચીસીમ્નિ ચકાસ્તિ કોઽપિ કવિતાસંતાનબીજાંકુરઃ ||14||
ખંડં ચાંદ્રમસં વતંસમનિશં કાંચીપુરે ખેલનં
કાલાયશ્છવિતસ્કરીં તનુરુચિં કર્ણજપે લોચને |
તારુણ્યોષ્મનખંપચં સ્તનભરં જંઘાસ્પૃશં કુંતલં
ભાગ્યં દેશિકસંચિતં મમ કદા સંપાદયેદંબિકે ||15||
તન્વાનં નિજકેલિસૌધસરણિં નૈસર્ગિકીણાં ગિરાં
કેદારં કવિમલ્લસૂક્તિલહરીસસ્યશ્રિયાં શાશ્વતમ્ |
અંહોવંચનચુંચુ કિંચન ભજે કાંચીપુરીમંડનં
પર્યાયચ્છવિ પાકશાસનમણેઃ પૌષ્પેષવં પૌરુષમ્ ||16||
આલોકે મુખપંકજે ચ દધતી સૌધાકરીં ચાતુરીં
ચૂડાલંક્રિયમાણપંકજવનીવૈરાગમપ્રક્રિયા |
મુગ્ધસ્મેરમુખી ઘન્સતનતટીમૂર્ચ્છાલમધ્યાંચિતા
કાંચીસીમનિ કામિની વિજયતે કાચિજ્જગન્મોહિની ||17||
યસ્મિન્નંબ ભવત્કટાક્ષરજની મંદેઽપિ મંદસ્મિત-
જ્યોત્સ્નાસંસ્નપિતા ભવત્યભિમુખી તં પ્રત્યહો દેહિનમ્ |
દ્રક્ષામાક્ષિકમાધુરીમદભરવ્રીડાકરી વૈખરી
કામાક્ષિ સ્વયમાતનોત્યભિસૃતિં વામેક્ષણેવ ક્ષણમ્ ||18||
કાલિંદીજલકાંતયઃ સ્મિતરુચિસ્વર્વાહિનીપાથસિ
પ્રૌઢધ્વાંતરુચઃ સ્ફુટાધરમહોલૌહિત્યસંધ્યોદયે |
મણિક્યોપલકુંડલાંશુશિખિનિ વ્યામિશ્રધૂમશ્રિયઃ
કલ્યાણૈકભુવઃ કટાક્ષસુષમાઃ કામાક્ષિ રાજંતિ તે ||19||
કલકલરણત્કાંચી કાંચીવિભૂષણમાલિકા
કચભરલસચ્ચંદ્રા ચંદ્રાવતંસસધર્મિણી |
કવિકુલગિરઃ શ્રાવંશ્રાવં મિલત્પુલકાંકુરા
વિરચિતશિરઃકંપા કંપાતટે પરિશોભતે ||20||
સરસવચસાં વીચી નીચીભવન્મધુમાધુરી
ભરિતભુવના કીર્તિર્મૂર્તિર્મનોભવજિત્વરી |
જનનિ મનસો યોગ્યં ભોગ્યં નૃણાં તવ જાયતે
કથમિવ વિના કાંચીભૂષે કટાક્ષતરંગિતમ્ ||21||
ભ્રમરિતસરિત્કૂલો નીલોત્પલપ્રભયાઽઽભયા
નતજનતમઃખંડી તુંડીરસીમ્નિ વિજૃંભતે |
અચલતપસામેકઃ પાકઃ પ્રસૂનશરાસન-
પ્રતિભટમનોહારી નારીકુલૈકશિખામણિઃ ||22||
મધુરવચસો મંદસ્મેરા મતંગજગામિનઃ
તરુણિમજુષસ્તાપિચ્છાભાસ્તમઃપરિપંથિનઃ |
કુચભરનતાઃ કુર્યુર્ભદ્રં કુરંગવિલોચનાઃ
કલિતકરુણાઃ કાંચીભાજઃ કપાલિમહોત્સવાઃ ||23||
કમલસુષમાક્ષ્યારોહે વિચક્ષણવીક્ષણાઃ
કુમુદસુકૃતક્રીડાચૂડાલકુંતલબંધુરાઃ |
રુચિરરુચિભિસ્તાપિચ્છશ્રીપ્રપંચનચુંચવઃ
પુરવિજયિનઃ કંપાતીરે સ્ફુરંતિ મનોરથાઃ ||24||
કલિતરતયઃ કાંચીલીલાવિધૌ કવિમંડલી-
વચનલહરીવાસંતીનાં વસંતવિભૂતયઃ |
કુશલવિધયે ભૂયાસુર્મે કુરંગવિલોચનાઃ
કુસુમવિશિખારાતેરક્ષ્ણાં કુતૂહલવિભ્રમાઃ ||25||
કબલિતતમસ્કાંડાસ્તુંડીરમંડલમંડનાઃ
સરસિજવનીસંતાનાનામરુંતુદશેખરાઃ |
નયનસરણેર્નેદીયંસઃ કદા નુ ભવંતિ મે
તરુણજલદશ્યામાઃ શંભોસ્તપઃફલવિભ્રમાઃ ||26||
અચરમમિષું દીનં મીનધ્વજસ્ય મુખશ્રિયા
સરસિજભુવો યાનં મ્લાનં ગતેન ચ મંજુના |
ત્રિદશસદસામન્નં ખિન્નં ગિરા ચ વિતન્વતી
તિલકયતિ સા કંપાતીરં ત્રિલોચનસુંદરી ||27||
જનનિ ભુવને ચંક્રમ્યેઽહં કિયંતમનેહસં
કુપુરુષકરભ્રષ્ટૈર્દુષ્ટૈર્ધનૈરુદરંભરિઃ |
તરુણકરુણે તંદ્રાશૂન્યે તરંગય લોચને
નમતિ મયિ તે કિંચિત્કાંચીપુરીમણિદીપિકે ||28||
મુનિજનમનઃપેટીરત્નં સ્ફુરત્કરુણાનટી-
વિહરણકલાગેહં કાંચીપુરીમણિભૂષણમ્ |
જગતિ મહતો મોહવ્યાધેર્નૃણાં પરમૌષધં
પુરહરદૃશાં સાફલ્યં મે પુરઃ પરિજૃંભતામ્ ||29||
મુનિજનમોધામ્ને ધામ્ને વચોમયજાહ્નવી-
હિમગિરિતટપ્રાગ્ભારાયાક્ષરાય પરાત્મને |
વિહરણજુષે કાંચીદેશે મહેશ્વરલોચન-
ત્રિતયસરસક્રીડાસૌધાંગણાય નમો નમઃ ||30||
મરકતરુચાં પ્રત્યાદેશં મહેશ્વરચક્ષુષામ્
અમૃતલહરીપૂરં પારં ભવાખ્યપયોનિધેઃ |
સુચરિતફલં કાંચીભાજો જનસ્ય પચેલિમં
હિમશિખરિણો વંશસ્યૈકં વતંસમુપાસ્મહે ||31||
પ્રણમનદિનારંભે કંપાનદીસખિ તાવકે
સરસકવિતોન્મેષઃ પૂષા સતાં સમુદંચિતઃ |
પ્રતિભટમહાપ્રૌઢપ્રોદ્યત્કવિત્વકુમુદ્વતીં
નયતિ તરસા નિદ્રામુદ્રાં નગેશ્વરકન્યકે ||32||
શમિતજડિમારંભા કંપાતટીનિકટેચરી
નિહતદુરિતસ્તોમા સોમાર્ધમુદ્રિતકુંતલા |
ફલિતસુમનોવાંછા પાંચાયુધી પરદેવતા
સફલયતુ મે નેત્રે ગોત્રેશ્વરપ્રિયનંદિની ||33||
મમ તુ ધિષણા પીડ્યા જાડ્યાતિરેક કથં ત્વયા
કુમુદસુષમામૈત્રીપાત્રીવતંસિતકુંતલામ્ |
જગતિ શમિતસ્તંભાં કંપાનદીનિલયામસૌ
શ્રિયતિ હિ ગલત્તંદ્રા ચંદ્રાવતંસસધર્મિણીમ્ ||34||
પરિમલપરીપાકોદ્રેકં પયોમુચિ કાંચને
શિખરિણિ પુનર્દ્બૈધીભાવં શશિન્યરુણાતપમ્ |
અપિ ચ જનયન્કંબોર્લક્ષ્મીમનંબુનિ કોઽપ્યસૌ
કુસુમધનુષઃ કાંચીદેશે ચકાસ્તિ પરાક્રમઃ ||35||
પુરદમયિતુર્વામોત્સંગસ્થલેન રસજ્ઞયા
સરસકવિતાભાજા કાંચીપુરોદરસીમયા |
તટપરિસરૈર્નીહારાદ્રેર્વચોભિરકૃત્રિમૈઃ
કિમિવ ન તુલામસ્મચ્ચેતો મહેશ્વરિ ગાહતે ||36||
નયનયુગલીમાસ્માકીનાં કદા નુ ફલેગ્રહીં
વિદધતિ ગતૌ વ્યાકુર્વાણા ગજેંદ્રચમત્ક્રિયામ્ |
મરતકરુચો માહેશાના ઘનસ્તનનમ્રિતાઃ
સુકૃતવિભવાઃ પ્રાંચઃ કાંચીવતંસધુરંધરાઃ ||37||
મનસિજયશઃપારંપર્યં મરંદઝરીસુવાં
કવિકુલગિરાં કંદં કંપાનદીતટમંડનમ્ |
મધુરલલિતં મત્કં ચક્ષુર્મનીષિમનોહરં
પુરવિજયિનઃ સર્વસ્વં તત્પુરસ્કુરુતે કદા ||38||
શિથિલિતતમોલીલાં નીલારવિંદવિલોચનાં
દહનવિલસત્ફાલાં શ્રીકામકોટિમુપાસ્મહે |
કરધૃતસચ્છૂલાં કાલારિચિત્તહરાં પરાં
મનસિજકૃપાલીલાં લોલાલકામલિકેક્ષણામ્ ||39||
કલાલીલાશાલા કવિકુલવચઃકૈરવવની-
શરજ્જ્યોત્સ્નાધારા શશધરશિશુશ્લાઘ્યમુકુટી |
પુનીતે નઃ કંપાપુલિનતટસૌહાર્દતરલા
કદા ચક્ષુર્માર્ગં કનકગિરિધાનુષ્કમહિષી ||40||
નમઃ સ્તાન્નમ્રેભ્યઃ સ્તનગરિમગર્વેણ ગુરુણા
દધાનેભ્યશ્ચૂડાભરણમમૃતસ્યંદિ શિશિરમ્ |
સદા વાસ્તવેભ્યઃ સુવિધભુવિ કંપાખ્યસરિતે
યશોવ્યાપારેભ્યઃ સુકૃતવિભવેભ્યો રતિપતેઃ ||41||
અસૂયંતી કાચિન્મરકતરુચો નાકિમુકુટી-
કદંબં ચુંબંતી ચરણનખચંદ્રાંશુપટલૈઃ |
તમોમુદ્રાં વિદ્રાવયતુ મમ કાંચીર્નિલયના
હરોત્સંગશ્રીમન્મણિગૃહમહાદીપકલિકા ||42||
અનાદ્યંતા કાચિત્સુજનનયનાનંદજનની
નિરુંધાના કાંતિં નિજરુચિવિલાસૈર્જલમુચામ્ |
સ્મરારેસ્તારલ્યં મનસિ જનયંતી સ્વયમહો
ગલત્કંપા શંપા પરિલસતિ કંપાપરિસરે ||43||
સુધાડિંડીરશ્રીઃ સ્મિતરુચિષુ તુંડીરવિષયં
પરિષ્કુર્વાણાસૌ પરિહસિતનીલોત્પલરુચિઃ |
સ્તનાભ્યામાનમ્રા સ્તબકયતુ મે કાંક્ષિતતરું
દૃશામૈશાનીનાં સુકૃતફલપાંડિત્યગરિમા ||44||
કૃપાધારાદ્રોણી કૃપણધિષણાનાં પ્રણમતાં
નિહંત્રી સંતાપં નિગમમુકુટોત્તંસકલિકા |
પરા કાંચીલીલાપરિચયવતી પર્વતસુતા
ગિરાં નીવી દેવી ગિરિશપરતંત્રા વિજયતે ||45||
કવિત્વશ્રીકંદઃ સુકૃતપરિપાટી હિમગિરેઃ
વિધાત્રી વિશ્વેષાં વિષમશરવીરધ્વજપટી |
સખી કંપાનદ્યાઃ પદહસિતપાથોજયુગલી
પુરાણો પાયાન્નઃ પુરમથનસામ્રાજ્યપદવી ||46||
દરિદ્રાણા મધ્યે દરદલિતતાપિચ્છસુષમાઃ
સ્તનાભોગક્કાંતાસ્તરુણહરિણાંકાંકિતકચાઃ |
હરાધીના નાનાવિબુધમુકુટીચુંબિતપદાઃ
કદા કંપાતીરે કથય વિહરામો ગિરિસુતે ||47||
વરીવર્તુ સ્થેમા ત્વયિ મમ ગિરાં દેવિ મનસો
નરીનર્તુ પ્રૌઢા વદનકમલે વાક્યલહરી |
ચરીચર્તુ પ્રજ્ઞાજનનિ જડિમાનઃ પરજને
સરીસર્તુ સ્વૈરં જનનિ મયિ કામાક્ષિ કરુણા ||48||
ક્ષણાત્તે કામાક્ષિ ભ્રમરસુષમાશિક્ષણગુરુઃ
કટાક્ષવ્યાક્ષેપો મમ ભવતુ મોક્ષાય વિપદામ્ |
નરીનર્તુ સ્વૈરં વચનલહરી નિર્જરપુરી-
સરિદ્વીચીનીચીકરણપટુરાસ્યે મમ સદા ||49||
પુરસ્તાન્મે ભૂયઃપ્રશમનપરઃ સ્તાન્મમ રુજાં
પ્રચારસ્તે કંપાતટવિહૃતિસંપાદિનિ દૃશોઃ |
ઇમાં યાચ્ઞામૂરીકુરુ સપદિ દૂરીકુરુ તમઃ-
પરીપાકં મત્કં સપદિ બુધલોકં ચ નય મામ્ ||50||
ઉદંચંતી કાંચીનગરનિલયે ત્વત્કરુણયા
સમૃદ્ધા વાગ્ધાટી પરિહસિતમાધ્વી કવયતામ્ |
ઉપાદત્તે મારપ્રતિભટજટાજૂટમુકુટી-
કુટીરોલ્લાસિન્યાઃ શતમખતટિન્યા જયપટીમ્ ||51||
શ્રિયં વિદ્યાં દદ્યાજ્જનનિ નમતાં કીર્તિમમિતાં
સુપુત્રાન્ પ્રાદત્તે તવ ઝટિતિ કામાક્ષિ કરુણા |
ત્રિલોક્યામાધિક્યં ત્રિપુરપરિપંથિપ્રણયિનિ
પ્રણામસ્ત્વત્પાદે શમિતદુરિતે કિં ન કુરુતે ||52||
મનઃસ્તંભં સ્તંભં ગમયદુપકંપં પ્રણમતાં
સદા લોલં નીલં ચિકુરજિતલોલંબનિકરમ્ |
ગિરાં દૂરં સ્મેરં ધૃતશશિકિશોરં પશુપતેઃ
દૃશાં યોગ્યં ભોગ્યં તુહિનગિરિભાગ્યં વિજયતે ||53||
ઘનશ્યામાન્કામાંતકમહિષિ કામાક્ષિ મધુરાન્
દૃશાં પાતાનેતાનમૃતજલશીતાનનુપમાન્ |
ભવોત્પાતે ભીતે મયિ વિતર નાથે દૃઢભવ-
ન્મનશ્શોકે મૂકે હિમગિરિપતાકે કરુણયા ||54||
નતાનાં મંદાનાં ભવનિગલબંધાકુલધિયાં
મહાંધ્યાં રુંધાનામભિલષિતસંતાનલતિકામ્ |
ચરંતીં કંપાયાસ્તટભુવિ સવિત્રીં ત્રિજગતાં
સ્મરામસ્તાં નિત્યં સ્મરમથનજીવાતુકલિકામ્ ||55||
પરા વિદ્યા હૃદ્યાશ્રિતમદનવિદ્યા મરકત-
પ્રભાનીલા લીલાપરવશિતશૂલાયુધમનાઃ |
તમઃપૂરં દૂરં ચરણનતપૌરંદરપુરી-
મૃગાક્ષી કામાક્ષી કમલતરલાક્ષી નયતુ મે ||56||
અહંતાખ્યા મત્કં કબલયતિ હા હંત હરિણી
હઠાત્સંવિદ્રૂપં હરમહિષિ સસ્યાંકુરમસૌ |
કટાક્ષવ્યાક્ષેપપ્રકટહરિપાષાણપટલૈઃ
ઇમામુચ્ચૈરુચ્ચાટય ઝટિતિ કામાક્ષિ કૃપયા ||57||
બુધે વા મૂકે વા તવ પતતિ યસ્મિન્ક્ષણમસૌ
કટાક્ષઃ કામાક્ષિ પ્રકટજડિમક્ષોદપટિમા |
કથંકારં નાસ્મૈ કરમુકુલચૂડાલમુકુટા
નમોવાકં બ્રૂયુર્નમુચિપરિપંથિપ્રભૃતયઃ ||58||
પ્રતીચીં પશ્યામઃ પ્રકટરુચિનીવારકમણિ-
પ્રભાસધ્રીચીનાં પ્રદલિતષડાધારકમલામ્ |
ચરંતીં સૌષુમ્ને પથિ પરપદેંદુપ્રવિગલ-
ત્સુધાર્દ્રાં કામાક્ષીં પરિણતપરંજ્યોતિરુદયામ્ ||59||
જંભારાતિપ્રભૃતિમુકુટીઃ પાદયોઃ પીઠયંતી
ગુંફાન્વાચાં કવિજનકૃતાન્સ્વૈરમારામયંતી |
શંપાલક્ષ્મીં મણિગણરુચાપાટલૈઃ પ્રાપયંતી
કંપાતીરે કવિપરિષદાં જૃંભતે ભાગ્યસીમા ||60||
ચંદ્રાપીડાં ચતુરવદનાં ચંચલાપાંગલીલાં
કુંદસ્મેરાં કુચભરનતાં કુંતલોદ્ધૂતભૃંગામ્ |
મારારાતેર્મદનશિખિનં માંસલં દીપયંતીં
કામાક્ષીં તાં કવિકુલગિરાં કલ્પવલ્લીમુપાસે ||61||
કાલાંભોદપ્રકરસુષમાં કાંતિભિસ્તિર્જયંતી
કલ્યાણાનામુદયસરણિઃ કલ્પવલ્લી કવીનામ્ |
કંદર્પારેઃ પ્રિયસહચરી કલ્મષાણાં નિહંત્રી
કાંચીદેશં તિલકયતિ સા કાપિ કારુણ્યસીમા ||62||
ઊરીકુર્વન્નુરસિજતટે ચાતુરીં ભૂધરાણાં
પાથોજાનાં નયનયુગલે પરિપંથ્યં વિતન્વન્ |
કંપાતીરે વિહરતિ રુચા મોઘયન્મેઘશૈલીં
કોકદ્વેષં શિરસિ કલયન્કોઽપિ વિદ્યાવિશેષઃ ||63||
કાંચીલીલાપરિચયવતી કાપિ તાપિચ્છલક્ષ્મીઃ
જાડ્યારણ્યે હુતવહશિખા જન્મભૂમિઃ કૃપાયાઃ |
માકંદશ્રીર્મધુરકવિતાચાતુરી કોકિલાનાં
માર્ગે ભૂયાન્મમ નયનયોર્માન્મથી કાપિ વિદ્યા ||64||
સેતુર્માતર્મરતકમયો ભક્તિભાજાં ભવાબ્ધૌ
લીલાલોલા કુવલયમયી માન્મથી વૈજયંતી |
કાંચીભૂષા પશુપતિદૃશાં કાપિ કાલાંજનાલી
મત્કં દુઃખં શિથિલયતુ તે મંજુલાપાંગમાલા ||65||
વ્યાવૃણ્વાનાઃ કુવલયદલપ્રક્રિયાવૈરમુદ્રાં
વ્યાકુર્વાણા મનસિજમહારાજસામ્રાજ્યલક્ષ્મીમ્ |
કાંચીલીલાવિહૃતિરસિકે કાંક્ષિતં નઃ ક્રિયાસુઃ
બંધચ્છેદે તવ નિયમિનાં બદ્ધદીક્ષાઃ કટાક્ષાઃ ||66||
કાલાંભોદે શશિરુચિ દલં કૈતકં દર્શયંતી
મધ્યેસૌદામિનિ મધુલિહાં માલિકાં રાજયંતી |
હંસારાવં વિકચકમલે મંજુમુલ્લાસયંતી
કંપાતીરે વિલસતિ નવા કાપિ કારુણ્યલક્ષ્મીઃ ||67||
ચિત્રં ચિત્રં નિજમૃદુતયા ભર્ત્સયન્પલ્લવાલીં
પુંસાં કામાન્ભુવિ ચ નિયતં પૂરયન્પુણ્યભાજામ્ |
જાતઃ શૈલાન્ન તુ જલનિધેઃ સ્વૈરસંચારશીલઃ
કાંચીભૂષા કલયતુ શિવં કોઽપિ ચિંતામણિર્મે ||68||
તામ્રાંભોજં જલદનિકટે તત્ર બંધૂકપુષ્પં
તસ્મિન્મલ્લીકુસુમસુષમાં તત્ર વીણાનિનાદમ્ |
વ્યાવૃન્વાના સુકૃતલહરી કાપિ કાંચિનગર્યામ્
ઐશાની સા કલયતિતરામૈંદ્રજાલં વિલાસમ્ ||69||
આહારાંશં ત્રિદશસદસામાશ્રયે ચાતકાનામ્
આકાશોપર્યપિ ચ કલયન્નાલયં તુંગમેષામ્ |
કંપાતીરે વિહરતિતરાં કામધેનુઃ કવીનાં
મંદસ્મેરો મદનનિગમપ્રક્રિયાસંપ્રદાયઃ ||70||
આર્દ્રીભૂતૈરવિરલકૃપૈરાત્તલીલાવિલાસૈઃ
આસ્થાપૂર્ણૈરધિકચપલૈરંચિતાંભોજશિલ્પૈઃ |
કાંતૈર્લક્ષ્મીલલિતભવનૈઃ કાંતિકૈવલ્યસારૈઃ
કાશ્મલ્યં નઃ કબલયતુ સા કામકોટી કટાક્ષૈઃ ||71||
આધૂન્વંત્યૈ તરલનયનૈરાંગજીં વૈજયંતીમ્
આનંદિન્યૈ નિજપદજુષામાત્તકાંચીપુરાયૈ |
આસ્માકીનં હૃદયમખિલૈરાગમાનાં પ્રપંચૈઃ
આરાધ્યાયૈ સ્પૃહયતિતરામદિમાયૈ જનન્યૈ ||72||
દૂરં વાચાં ત્રિદશસદસાં દુઃખસિંધોસ્તરિત્રં
મોહક્ષ્વેલક્ષિતિરુહવને ક્રૂરધારં કુઠારમ્ |
કંપાતીરપ્રણયિ કવિભિર્વર્ણિતોદ્યચ્ચરિત્રં
શાંત્યૈ સેવે સકલવિપદાં શાંકરં તત્કલત્રમ્ ||73||
ખંડીકૃત્ય પ્રકૃતિકુટિલં કલ્મષં પ્રાતિભશ્રી-
શુંડીરત્વં નિજપદજુષાં શૂન્યતંદ્રં દિશંતી |
તુંડીરાખ્યૈ મહતિ વિષયે સ્વર્ણવૃષ્ટિપ્રદાત્રી
ચંડી દેવી કલયતિ રતિં ચંદ્રચૂડાલચૂડે ||74||
યેન ખ્યાતો ભવતિ સ ગૃહી પૂરુષો મેરુધન્વા
યદ્દૃક્કોણે મદનનિગમપ્રાભવં બોભવીતિ |
યત્પ્રીત્યૈવ ત્રિજગદધિપો જૃંભતે કિંપચાનઃ
કંપાતીરે સ જયતિ મહાન્કશ્ચિદોજોવિશેષઃ ||75||
ધન્યા ધન્યા ગતિરિહ ગિરાં દેવિ કામાક્ષિ યન્મે
નિંદ્યાં ભિંદ્યાત્સપદિ જડતાં કલ્મષાદુન્મિષંતીમ્ |
સાધ્વી માધ્વીરસમધુરતાભંજિની મંજુરીતિઃ
વાણીવેણી ઝટિતિ વૃણુતાત્સ્વર્ધુનીસ્પર્ધિની મામ્ ||76||
યસ્યા વાટી હૃદયકમલં કૌસુમી યોગભાજાં
યસ્યાઃ પીઠી સતતશિશિરા શીકરૈર્માકરંદૈઃ |
યસ્યાઃ પેટી શ્રુતિપરિચલન્મૌલિરત્નસ્ય કાંચી
સા મે સોમાભરણમહિષી સાધયેત્કાંક્ષિતાનિ ||77||
એકા માતા સકલજગતામીયુષી ધ્યાનમુદ્રામ્
એકામ્રાધીશ્વરચરણયોરેકતાનાં સમિંધે |
તાટંકોદ્યન્મણિગણરુચા તામ્રકર્ણપ્રદેશા
તારુણ્યશ્રીસ્તબકિતતનુસ્તાપસી કાપિ બાલા ||78||
દંતાદંતિપ્રકટનકરી દંતિભિર્મંદયાનૈઃ
મંદારાણાં મદપરિણતિં મથ્નતી મંદહાસૈઃ |
અંકૂરાભ્યાં મનસિજતરોરંકિતોરાઃ કુચાભ્યા-
મંતઃકાંચિ સ્ફુરતિ જગતામાદિમા કાપિ માતા ||79||
ત્રિયંબકકુટુંબિનીં ત્રિપુરસુંદરીમિંદિરાં
પુલિંદપતિસુંદરીં ત્રિપુરભૈરવીં ભારતીમ્ |
મતંગકુલનાયિકાં મહિષમર્દનીં માતૃકાં
ભણંતિ વિબુધોત્તમા વિહૃતિમેવ કામાક્ષિ તે ||80||
મહામુનિમનોનટી મહિતરમ્યકંપાતટી-
કુટીરકવિહારિણી કુટિલબોધસંહારિણી |
સદા ભવતુ કામિની સકલદેહિનાં સ્વામિની
કૃપાતિશયકિંકરી મમ વિભૂતયે શાંકરી ||81||
જડાઃ પ્રકૃતિનિર્ધના જનવિલોચનારુંતુદા
નરા જનનિ વીક્ષણં ક્ષણમવાપ્ય કામાક્ષિ તે |
વચસ્સુ મધુમાધુરીં પ્રકટયંતિ પૌરંદરી-
વિભૂતિષુ વિડંબનાં વપુષિ માન્મથીં પ્રક્રિયામ્ ||82||
ઘન્સતનતટસ્ફુટસ્ફુરિતકંચુલીચંચલી-
કૃતત્રિપુરશાસના સુજનશીલિતોપાસના |
દૃશોઃ સરણિમશ્નુતે મમ કદા નુ કાંચીપુરે
પરા પરમયોગિનાં મનસિ ચિત્કુલા પુષ્કલા ||83||
કવીંદ્રહૃદયેચરી પરિગૃહીતકાંચીપુરી
નિરૂઢકરુણાઝરી નિખિલલોકરક્ષાકરી |
મનઃપથદવીયસી મદનશાસનપ્રેયસી
મહાગુણગરીયસી મમ દૃશોઽસ્તુ નેદીયસી ||84||
ધનેન ન રમામહે ખલજનાન્ન સેવામહે
ન ચાપલમયામહે ભવભયાન્ન દૂયામહે |
સ્થિરાં તનુમહેતરાં મનસિ કિં ચ કાંચીરત-
સ્મરાંતકકુટુંબિનીચરણપલ્લવોપાસનામ્ ||85||
સુરાઃ પરિજના વપુર્મનસિજાય વૈરાયતે
ત્રિવિષ્ટપનિતંબિનીકુચતટી ચ કેલીગિરિઃ |
ગિરઃ સુરભયો વયસ્તરુણિમા દરિદ્રસ્ય વા
કટાક્ષસરણૌ ક્ષણં નિપતિતસ્ય કામાક્ષિ તે ||86||
પવિત્રય જગત્ત્રયીવિબુધબોધજીવાતુભિઃ
પુરત્રયવિમર્દિનઃ પુલકકંચુલીદાયિભિઃ |
ભવક્ષયવિચક્ષણૈર્વ્યસનમોક્ષણૈર્વીક્ષણૈઃ
નિરક્ષરશિરોમણિં કરુણયૈવ કામાક્ષિ મામ્ ||87||
કદા કલિતખેલનાઃ કરુણયૈવ કાંચીપુરે
કલાયમુકુલત્વિષઃ શુભકદંબપૂર્ણાંકુરાઃ |
પયોધરભરાલસાઃ કવિજનેષુ તે બંધુરાઃ
પચેલિમકૃપારસા પરિપતંતિ માર્ગે દૃશોઃ ||88||
અશોધ્યમચલોદ્ભવં હૃદયનંદનં દેહિનામ્
અનર્ઘમધિકાંચિ તત્કિમપિ રત્નમુદ્દ્યોતતે |
અનેન સમલંકૃતા જયતિ શંકરાંકસ્થલી
કદાસ્ય મમ માનસં વ્રજતિ પેટિકાવિભ્રમમ્ ||89||
પરામૃતઝરીપ્લુતા જયતિ નિત્યમંતશ્ચરી
ભુવામપિ બહિશ્ચરી પરમસંવિદેકાત્મિકા |
મહદ્ભિરપરોક્ષિતા સતતમેવ કાંચીપુરે
મમાન્વહમહંમતિર્મનસિ ભાતુ માહેશ્વરી ||90||
તમોવિપિનધાવિનં સતતમેવ કાંચીપુરે
વિહારરસિકા પરા પરમસંવિદુર્વીરુહે |
કટાક્ષનિગલૈર્દૃઢં હૃદયદુષ્ટદંતાવલં
ચિરં નયતુ મામકં ત્રિપુરવૈરિસીમંતિની ||91||
ત્વમેવ સતિ ચંડિકા ત્વમસિ દેવિ ચામુંડિકા
ત્વમેવ પરમાતૃકા ત્વમપિ યોગિનીરૂપિણી |
ત્વમેવ કિલ શાંભવી ત્વમસિ કામકોટી જયા
ત્વમેવ વિજયા ત્વયિ ત્રિજગદંબ કિં બ્રૂમહે ||92||
પરે જનનિ પાર્વતિ પ્રણતપાલિનિ પ્રાતિભ-
પ્રદાત્રિ પરમેશ્વરિ ત્રિજગદાશ્રિતે શાશ્વતે |
ત્રિયંબકકુટુંબિનિ ત્રિપદસંગિનિ ત્રીક્ષણે
ત્રિશક્તિમયિ વીક્ષણં મયિ નિધેહિ કામાક્ષિ તે ||93||
મનોમધુકરોત્સવં વિદધતી મનીષાજુષાં
સ્વયંપ્રભવવૈખરીવિપિનવીથિકાલંબિની |
અહો શિશિરિતા કૃપામધુરસેન કંપાતટે
ચરાચરવિધાયિની ચલતિ કાપિ ચિન્મંજરી ||94||
કલાવતિ કલાભૃતો મુકુટસીમ્નિ લીલાવતિ
સ્પૃહાવતિ મહેશ્વરે ભુવનમોહને ભાસ્વતિ |
પ્રભાવતિ રમે સદા મહિતરૂપશોભાવતિ
ત્વરાવતિ પરે સતાં ગુરુકૃપાંબુધારાવતિ ||95||
ત્વયૈવ જગદંબયા ભુવનમંડલં સૂયતે
ત્વયૈવ કરુણાર્દ્રયા તદપિ રક્ષણં નીયતે |
ત્વયૈવ ખરકોપયા નયનપાવકે હૂયતે
ત્વયૈવ કિલ નિત્યયા જગતિ સંતતં સ્થીયતે ||96||
ચરાચરજગન્મયીં સકલહૃન્મયીં ચિન્મયીં
ગુણત્રયમયીં જગત્ત્રયમયીં ત્રિધામામયીમ્ |
પરાપરમયીં સદા દશદિશાં નિશાહર્મયીં
પરાં સતતસન્મયીં મનસિ ચિન્મયીં શીલયે ||97||
જય જગદંબિકે હરકુટુંબિનિ વક્ત્રરુચા
જિતશરદંબુજે ઘનવિડંબિનિ કેશરુચા |
પરમવલંબનં કુરુ સદા પરરૂપધરે
મમ ગતસંવિદો જડિમડંબરતાંડવિનઃ ||98||
ભુવનજનનિ ભૂષાભૂતચંદ્રે નમસ્તે
કલુષશમનિ કંપાતીરગેહે નમસ્તે |
નિખિલનિગમવેદ્યે નિત્યરૂપે નમસ્તે
પરશિવમયિ પાશચ્છેદહસ્તે નમસ્તે ||99||
ક્વણત્કાંચી કાંચીપુરમણિવિપંચીલયઝરી-
શિરઃકંપા કંપાવસતિરનુકંપાજલનિધિઃ |
ઘનશ્યામા શ્યામા કઠિનકુચસીમા મનસિ મે
મૃગાક્ષી કામાક્ષી હરનટનસાક્ષી વિહરતાત્ ||100||
સમરવિજયકોટી સાધકાનંદધાટી
મૃદુગુણપરિપેટી મુખ્યકાદંબવાટી |
મુનિનુતપરિપાટી મોહિતાજાંડકોટી
પરમશિવવધૂટી પાતુ માં કામકોટી ||101||
ઇમં પરવરપ્રદં પ્રકૃતિપેશલં પાવનં
પરાપરચિદાકૃતિપ્રકટનપ્રદીપાયિતમ્ |
સ્તવં પઠતિ નિત્યદા મનસિ ભાવયન્નંબિકાં
જપૈરલમલં મખૈરધિકદેહસંશોષણૈઃ ||102||
|| ઇતિ સ્તુતિશતકં સંપૂર્ણમ્ ||